plik PDF - Najwyższa Izba Kontroli

Wydatki budżetu państwa
W przypadku 39 z 55 programów wieloletnich zaplanowane na 2008 r. wydatki zrealizowano
powyżej 90% planu po zmianach (w tym w 19 w 100%), dla trzech programów od 80% do 90%,
dla sześciu od 70% do 80% planu po zmianach, a dla czterech poniżej 70% planu po zmianach.
W przypadku trzech programów wieloletnich nie zrealizowano żadnych wydatków (łącznie 6,6, mln zł).
Dotyczyły one wsparcia finansowego inwestycji realizowanych w ramach części 20 – Gospodarka.
Wykonanie wydatków przeznaczonych na realizację 19 z 22 programów wieloletnich wsparcia
finansowego wybranych inwestycji o dużym znaczeniu dla gospodarki polskiej, wykazanych w załączniku
nr 12 do ustawy budżetowej w części 20 – Gospodarka, wyniosło 132,2 mln zł, tj. 77,7% planu po
zmianach. Niepełne wykonanie planu to skutek niezrealizowania przez inwestora warunków programu
wieloletniego, przedłużających się uzgodnień z inwestorem, braku decyzji Komisji Europejskiej (notyfikacji),
zezwalającej na udzielenie pomocy publicznej niektórym inwestorom.
Dla programów tych przewidziana była pomoc publiczna, udzielana w formie dotacji z budżetu
państwa na podstawie dwustronnej umowy ramowej zawartej między Ministrem Gospodarki a inwestorem,
w oparciu o uchwałę podjętą przez Radę Ministrów o ustanowieniu programu wieloletniego
dla realizacji inwestycji (dokument pn. „System finansowego wsparcia dużych projektów inwestycyjnych”),
na podstawie art. 117 ust. 2 ustawy o finansach publicznych. Celem ustanowienia programów
wieloletnich jest rozwój gospodarczy regionów, w których programy będą realizowane, zmniejszenie
bezrobocia poprzez tworzenie nowych miejsc pracy i utrzymanie ich przez okres co najmniej 5 lat
od zakończenia inwestycji. Maksymalna wielkość wsparcia nie może przekroczyć dopuszczalnych prawem
wspólnotowym pułapów pomocy publicznej.
Negatywnie oceniono realizację w ramach części 46 – Zdrowie, programu wieloletniego
„Wzmocnienie Bezpieczeństwa Zdrowotnego Obywateli”. Stwierdzono brak przepisów prawnych
upoważniających Ministra Zdrowia do wydatkowania środków. Program wieloletni nie stanowił samoistnej
podstawy prawnej do finansowania zadań z budżetu państwa. W 2008 r. nie istniały żadne
odrębne regulacje ustawowe, umożliwiające Ministrowi przekazywanie dotacji na spłatę zobowiązań
samodzielnym publicznym zakładom opieki zdrowotnej. Należy jednak zauważyć, że Minister Zdrowia
przygotował projekt ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, uchwalonej przez Sejm w dniu 6 listopada
2008 r., która zawierała podstawę prawną umożliwiającą otrzymanie przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością
lub akcyjną prowadzącą zakład opieki zdrowotnej środków finansowych na realizację
celów określonych w programach wieloletnich w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych.
Ustawa ta nie weszła w życie, gdyż Prezydent RP odmówił jej podpisania, a w Sejmie nie została
uzyskana większość głosów pozwalająca na odrzucenie weta. W tej sytuacji Minister Zdrowia zaproponował
stosowny przepis w projekcie ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych.
Projekt ten jest obecnie przedmiotem prac Sejmowej Komisji Finansów Publicznych. Negatywnie
ocenione zostały także kryteria podziału środków na realizację tego programu. W I półroczu 2008 r.
o wysokości wsparcia decydowała jedynie wielkość zadłużenia. Nie miała natomiast znaczenia efektywność
działań podjętych na rzecz jego zmniejszenia, do czego zobowiązali się w umowach dyrektorzy
placówek, które otrzymały wsparcie w 2007 r. Takie ustalenie kryteriów było niezgodne z zasadą
uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów, określoną w art. 35 ust. 3 pkt 1 ustawy o finansach
publicznych. Środki z puli dla jednostek, których organami założycielskimi były jednostki samo-
93