plik PDF - Najwyższa Izba Kontroli

Rozliczenia z Unią Europejską
prawie całej dostępnej alokacji na lata 2004–2006. W związku z umocnieniem euro w stosunku
do złotówki kwota środków z alokacji funduszy strukturalnych na lata 2004–2006 wzrosła o blisko
1,5 mld zł, a stan wykorzystania tej alokacji na koniec 2008 r. wynosił 92,3%. Oznacza to możliwość
wydatkowania dodatkowych, znacznych środków w ramach programów operacyjnych 2004–2006,
jednakże nakłada się na wdrażanie w 2009 r. programów operacyjnych perspektywy 2007–2013
i wpływa na tempo realizacji nowych programów wdrażanych przez te same instytucje. Z kolei
poziom płatności z alokacji Funduszu Spójności na lata 2004–2006 na koniec 2008 r. wyniósł tylko
56%, co wskazuje na potrzebę zintensyfikowania działań instytucji odpowiedzialnej za realizację
Strategii wykorzystania Funduszu Spójności. Środki te przeznaczone są na realizację dużych inwestycji
infrastrukturalnych w dziedzinie ochrony środowiska oraz transportu. Mogą być one wydatkowane
tylko do końca 2010 roku.
W 2008 r. dla Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna (POPT) i Inicjatywy Wspólnotowej
(IW) EQUAL rozpoczął się proces zamykania 187 i rozliczania z Komisją Europejską pomocy finansowej,
przyznanej w ramach alokacji 2004–2006, gdyż 2008 r. był ostatnim okresem dokonywania przez
beneficjentów wydatków w ramach tych programów. Prowadzone były również działania w zakresie
przygotowania do zamknięcia pomocy i rozliczenia z Komisją Europejską pozostałych programów
operacyjnych finansowanych z alokacji 2004–2006, których realizacja kończy się 30 czerwca 2009 r.
Zamykanie pomocy w ramach funduszy strukturalnych prowadzone jest przez Instytucje Zarządzające,
które ponoszą odpowiedzialność zarówno za wdrażanie jak i końcowe rozliczanie oraz zamykanie poszczególnych
programów operacyjnych.
Pomimo że rok 2008 był drugim rokiem wykorzystywania przez Polskę środków pochodzących
z budżetu UE w ramach alokacji 2007–2013, odnotować należy niski poziom zaawansowania realizacji
programów operacyjnych. Jest to między innymi skutek opóźnień w zatwierdzaniu przez Komisję
Europejską programów operacyjnych, w efekcie czego ich realizacja mogła rozpocząć się dopiero
w 2008 r. Z opóźnieniami opracowane zostały dokumenty i procedury niezbędne do wdrażania programów.
Występowała niespójność prawa polskiego z przepisami unijnymi w zakresie ochrony środowiska
i zamówień publicznych. Nie w pełni skuteczne było także zarządzanie i koordynacja wdrażania
programów. W 2008 r. brak było również rozwiązań pozwalających na bieżące monitorowanie
wydatkowania środków na realizację programów operacyjnych ujętych w budżetach dysponentów
części.
Nie osiągnięto określonych na 2008 r. celów, zgodnie z którymi wartość wydatków beneficjentów
uznanych za „kwalifikowane” w 2008 r. powinna wynieść 3.646,0 mln zł. Wydatki te wyniosły jedynie
1.174,5 mln zł, tj. 32,2% planu. Obecnie nie występuje, co prawda, bezpośrednie zagrożenie anulowania
przez Komisję Europejską części zobowiązań wobec Polski, jednakże NIK uważa, że konieczne
jest przyspieszenie kontraktowania i wydatkowania środków z funduszy strukturalnych tak, aby w 2010 r.
osiągnąć co najmniej poziom wydatków pozwalający na uniknięcie utraty części alokacji. Ponadto,
zwiększenie wydatków z funduszy strukturalnych w 2009 r. mogłoby korzystnie wpłynąć na złagodzenie
skutków obecnego spowolnienia gospodarczego.
187
Wytyczne dotyczące zamknięcia pomocy finansowanej (2000–2006) z funduszy strukturalnych zostały przyjęte w formie
Decyzji Komisji nr COM (2006) 3424 z 1 sierpnia 2006 r.
165