plik PDF - Najwyższa Izba Kontroli

Deficyt budżetu państwa
7.4. Przychody z prywatyzacji i ich rozdysponowanie
Przychody z prywatyzacji w 2008 r. zaplanowano w wysokości 2.300 mln zł. Wykonane przychody
z prywatyzacji wyniosły 2.371,7 mln zł, co stanowiło 103,1% wielkości planowanych. Minister
Skarbu Państwa zrealizował wprawdzie przychody z prywatyzacji w ujęciu wartościowym, jednak podobnie
jak w latach poprzednich nierzetelnie zaplanował przychody z prywatyzacji pośredniej, ujmując
w planach przychody ze sprzedaży spółek nieprzygotowanych do prywatyzacji. Z 65 spółek zaplanowanych
do sprzedaży, zbyto tylko 4. Pozostałe przychody uzyskano ze sprzedaży akcji i udziałów
113 innych podmiotów niż ujęte w planach. Blisko połowę przychodów planowano uzyskać ze sprzedaży
spółek, które nie były własnością Skarbu Państwa, lecz Nafty Polskiej SA (Zakłady Azotowe w
Tarnowie-Mościcach SA i Zakłady Azotowe Kędzierzyn SA) oraz spółek, wobec których nie podjęto
czynności na rzecz ich prywatyzacji (H. Cegielski – Poznań SA, Przedsiębiorstwo Poszukiwań i Eksploatacji
Złóż Ropy i Gazu Petrobaltic SA).
Konsekwencją sprzedaży spółek innych niż planowano były niższe o 15,7% wpływy do budżetu
po dokonaniu odpisów ustawowych. Wyniosły one łącznie 1.021,3 mln zł, tj. o 189,7 mln mniej
od planu. Planowano sprzedać m.in. akcje i udziały stanowiące rezerwę na cele uwłaszczenia za kwotę
32 mln zł, zaś faktycznie uzyskano 498 mln zł. Kwota ta została w całości przekazana na rachunek ministra
właściwego do spraw płacy i stanowiła jednocześnie (podobnie jak sprzedaż akcji stanowiących
rezerwę reprywatyzacyjną) podstawę do dokonania odpisów na fundusze celowe zgodnie z art. 56
ust. 3 ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji.
W strukturze przychodów z prywatyzacji pośredniej dominowały przychody ze sprzedaży
akcji lub udziałów spółek, których pakiety walorów już wcześniej udostępniono inwestorom. Stanowiły
one 96,7% wpływów z prywatyzacji pośredniej. Po raz pierwszy udostępniono udziały w dwóch
spółkach (Przedsiębiorstwo Energetyczne MEGAWAT Sp. z o.o. oraz Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe
TECHMET Sp. z o.o.) uzyskując 2% przychodów prywatyzacji pośredniej. Pozostałe
przychody były wynikiem spłat należności Skarbu Państwa na podstawie umów zawartych w poprzednich
latach (1,3%).
W kwocie uzyskanych przychodów z prywatyzacji pośredniej przychody uzyskane ze sprzedaży
akcji PGE Elektrownia Bełchatów SA, PGE Elektrownia Turów SA i PGE Kopalnia Węgla Brunatnego
Bełchatów SA na rzecz PGE Polska Grupa Energetyczna SA stanowiły 56,3%. Minister Skarbu
Państwa nie dopełnił obowiązków nadzoru właścicielskiego nad PGE SA w zakresie dbałości o interes
Spółki. Nie przeprowadził rzetelnej analizy wpływu tej transakcji na sytuację Spółki, szczególnie
że dokonany zakup akcji na kwotę 1.242,1 mln zł został – bez wiedzy Ministra Skarbu Państwa – sfinansowany
przez PGE środkami uzyskanymi z emisji obligacji. Transakcja ta ograniczyła możliwości
inwestycyjne Spółki, zobowiązanej m.in. do dostosowania się do wymogów unijnych, dotyczących
ograniczenia emisji CO 2
.
Kolejni ministrowie Skarbu Państwa nie wypracowali strategii zbywania pakietów mniejszościowych,
zaś do połowy 2007 r. w MSP nie sporządzano szczegółowych planów ich sprzedaży. Jedynie
w dokumencie Kierunki prywatyzacji majątku Skarbu Państwa w 2006 r. zaplanowano m.in. zbycie
pakietów mniejszościowych w ok. 400 spółkach (faktycznie w 2006 r. sprzedano pakiety mniejszościowe
w 50 spółkach). W związku z niewielką wartością przeważającej liczby pakietów mniejszościowych,
116