plik PDF - Najwyższa Izba Kontroli

Państwowy dług publiczny
Kolejnym tytułem zadłużenia zagranicznego, stanowiącym 16,7% zadłużenia ogółem, były zobowiązania
z tytułu kredytów z międzynarodowych instytucji finansowych (MIF), tj. Banku Światowego,
Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Banku Rozwoju Rady Europy. Zadłużenie wobec MIF
na koniec roku 2008 wyniosło łącznie 5.991,0 mln euro i było wyższe od zadłużenia z tego tytułu na
koniec roku 2007 o 923,0 mln euro, tj. o 18,2%. Wzrost zadłużenia spowodowany był zaciągnięciem
nowych kredytów, zwłaszcza w EBI.
Coraz mniej znaczącą pozycję w zadłużeniu zagranicznym odgrywały w 2008 r. zobowiązania
wobec Klubu Paryskiego. Na koniec 2007 r. stanowiły one 8,7% ogółu kwoty zadłużenia, a na koniec
2008 r. spadły do 2,1%. W wartościach bezwzględnych zobowiązania wobec Klubu Paryskiego zmniejszyły
się o 2.178,2 mln euro do kwoty 760,4 mln euro. Było to wynikiem dokonanych terminowych
spłat zadłużenia z tego tytułu w kwocie 1.188,1 mln euro i 957,0 mln dolarów amerykańskich, ekokonwersji
zadłużenia o łącznej wartości 44,0 mln dolarów amerykańskich i 6,6 mln euro, przedterminowej
spłaty zadłużenia w kwocie 336,8 mln euro (całkowita spłata zadłużenia wobec Francji) oraz wahań
kursowych dolara amerykańskiego do innych walut, w których nominowane jest zadłużenie wobec
członków Klubu Paryskiego.
W 2008 r. poza przedterminową spłatą zadłużenia wobec Klubu Paryskiego, dokonano przedterminowej
spłaty kredytu na finansowanie samolotu wielozadaniowego F-16 (FMF) w łącznej wysokości
21,6 mln dolarów amerykańskich oraz przedterminowego wykupu obligacji Brady’ego (201,2 mln dolarów
amerykańskich wg nominału). NIK oceniła pozytywnie te transakcje, gdyż pozwoliły na zastąpienie
zobowiązań droższych w obsłudze, zobowiązaniami o niższym koszcie. Koszty wynikające z oprocentowania
kredytu FMF (6,903%) były wyższe niż koszt finansowania na rynku obligacji amerykańskich
(we wrześniu 2008 r. ok. 5,5%). Natomiast wykup obligacji Brady’ego, przy jednoczesnej sprzedaży obligacji
zerokuponowych, zabezpieczających wykup obligacji Brady’ego, umożliwiał uzyskanie dodatniej
wartości bieżącej netto tych operacji, wynoszącej około 1,0% ich wartości nominalnej. Sama sprzedaż
obligacji zerokuponowych w 2008 r. przyniosła dochody w wysokości 156,3 mln zł.
9.3. Strategia zarządzania długiem publicznym
W 2008 r. nie zmienił się podstawowy cel strategii zarządzania długiem publicznym, którym
jest minimalizacja kosztów obsługi długu w długim horyzoncie czasu, przy przyjętych ograniczeniach
co do poziomu ryzyka refinansowania, kursowego, stopy procentowej, płynności budżetu państwa,
pozostałych rodzajów ryzyka (m.in. kredytowego i operacyjnego) oraz rozkładu kosztów obsługi długu
w czasie. Realizacja strategii polegała z jednej strony na dostosowaniu struktury emisji skarbowych
papierów wartościowych do pogarszających się warunków na krajowym i międzynarodowym rynku
finansowym, a z drugiej na dążeniu do obniżenia rentowności skarbowych papierów wartościowych
poprzez zwiększanie efektywności rynku skarbowych papierów wartościowych.
Podstawowy miernik przyjmowany do oceny długu uległ w 2008 r. nieznacznemu obniżeniu.
Średnia zapadalność długu krajowego obniżyła się z 4,33 lat na koniec 2007 r. do 4,23 lat na koniec
roku 2008. Zadecydowały o tym przede wszystkim ograniczona sprzedaż obligacji średnio- i długoterminowych
(tj. o zapadalności 5 lat i dłuższej) i wzrost roli bonów skarbowych w finansowaniu potrzeb
149