plik PDF - Najwyższa Izba Kontroli

Dochody budżetu państwa
Zdaniem NIK, uwzględnianie dodatkowych dochodów z poprawy efektywności podatkowej
gospodarki było zbyt optymistyczne. W ustawie budżetowej założono uzyskanie dodatkowych dochodów
z VAT w kwocie 2.660 mln zł, co spowodowało podwyższenie spodziewanej dynamiki dochodów,
w porównaniu do 2007 r. o 2,7 punktu procentowego 46 .
Wzrost dochodów z VAT w 2008 r. w porównaniu do wykonania 2007 r. wynikał głównie z czynników
o charakterze makroekonomicznym.
Należności pozostałe do zapłaty ogółem w tym podatku na dzień 31 grudnia 2008 r. wyniosły
10.511,5 mln zł i zwiększyły się o 2,3% w porównaniu do 2007 r. Zaległości netto wyniosły
9.958,4 mln zł i były wyższe o 3,1%. Relacja zaległości netto w VAT do wykonanych dochodów zmniejszyła
się z 10,0% w 2007 r. do 9,8% w 2008 r. Organy podatkowe odpisały w 2008 r. z tytułu przedawnienia
się zaległości 655,4 mln zł.
W ogólnej kwocie należności na dzień 31 grudnia 2008 r. zaległości bieżące wyniosły 2.953 mln zł
(w porównaniu do 2007 r. spadek o 0,2%), zaległości z lat ubiegłych 7.558 mln zł (wzrost o 3,3%).
Wpływy na poczet zaległości z lat ubiegłych były wyższe o 12,9%. Wskaźnik efektywności egzekucji
dla zaległości w podatku od towarów i usług poprawił się z 25,3% w 2007 r. do 27,0% w 2008 r.
Z kwoty 10.511,5 mln zł należności pozostałych do zapłaty na koniec 2008 r., należności
w postępowaniach ugodowych, upadłościowych i egzekucji sądowej wyniosły 1.531 mln zł (w 2007 r.
1.617 mln zł), należności objęte wstrzymaniem wykonania decyzji, np. w związku ze skargą do WSA –
147 mln zł (w 2007 r. – 233 mln zł), płatne w ratach i odroczone – 203 mln zł (w 2007 r. – 202 mln zł).
Umorzenia należności z VAT udzielone przez organy podatkowe, według stanu na dzień
31 grudnia 2008 r. wyniosły 58,0 mln zł, z tego umorzenia dokonane z urzędu 52,4 mln zł (dotyczyły
należności 1.756 podmiotów) i na wniosek podatnika 5,3 mln zł (450 podmiotów).
Podatek akcyzowy
Dochody z podatku akcyzowego wyniosły 50.490,1 mln zł, tj. 96,7% planu. Nie uzyskano planowanych
dochodów z podatku akcyzowego od wyrobów tytoniowych oraz paliw silnikowych, stanowiących
70% dochodów z tego źródła. W porównaniu do wykonania 2007 r. dochody z podatku akcyzowego
były nominalnie wyższe o 1.464,6 mln zł (o 3,0 %). Wykonanie dochodów z podatku akcyzowego w latach
2007–2008, w podziale na główne grupy towarów przedstawiono w tabeli 15.
Dochody z podatku akcyzowego od wyrobów tytoniowych zrealizowano w 90,4%,
tj. o 1.434,9 mln zł poniżej kwoty prognozowanej. Dochody wykonane zostały na poziomie roku 2007,
chociaż zakładano ich wzrost aż o 20,6% 47 . Podstawą do tak optymistycznej prognozy było założenie
o dodatkowych (około 2 mld zł) dochodach z tytułu wzrostu stawki podatku od wyrobów tytoniowych
o 23,3% (przy sprzedaży 94,5% roku 2007) oraz poprawy efektywności podatkowej gospodarki (skutek
0,5 mld zł). Ministerstwo Finansów nie zachowało ostrożności w szacowaniu dochodów, pomimo
obserwowanego od kilku lat zjawiska tworzenia przez producentów wyrobów tytoniowych zapasów
wyrobów opodatkowanych niższą stawką akcyzy i ich sprzedaży przez kilka miesięcy po podwyżce
46
Prognoza dochodów w VAT 111.700 mln zł została ustalona przy przewidywanym wykonaniu dochodów w 2007 r. w wysokości
98.100 mln zł.
47
Prognozę podatku akcyzowego od wyrobów tytoniowych na 2008 r. oszacowano na kwotę 14.895 mln zł, przy przewidywanym
wykonaniu dochodów w 2007 r. – 12.350 mln zł. Wykonane dochody w 2007 r. wyniosły 13.483,0 mln zł.
52