plik PDF - Najwyższa Izba Kontroli

Wydatki budżetu państwa
W 2008 r. – podobnie jak w latach poprzednich – wystąpiły przypadki niewykorzystania przez
dysponentów ustalonych w ustawie budżetowej limitów zatrudnienia przy jednoczesnym wykorzystaniu
środków na wynagrodzenia. Główną przyczyną, w opinii dysponentów, był brak kandydatów
spełniających postawione kryteria, wysokość wynagrodzenia jaką można było zaproponować potencjalnym
kandydatom, jak również fluktuacja kadr. Najniższe wykorzystanie planowanego limitu zatrudnienia
wystąpiło w części:
− 29 – Obrona narodowa, niższe niż planowano zatrudnienie żołnierzy zawodowych wynikało ze zwolnienia
ze służby na podstawie wypowiedzenia stosunku służbowego przez 3.624 żołnierzy,
− 42 – Sprawy wewnętrzne, niższe od planowanego zatrudnienie w Policji (o 7.110 stanowisk), w Straży
Granicznej (o 1.547 stanowisk) i w Biurze Ochrony Rządu (o 328 stanowisk) wynikało z utrzymującej
się tendencji zwalniania się policjantów ze służby.
Występowanie zjawiska stałego zawyżania limitu zatrudnienia potwierdzają także wyniki kontroli
przeprowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli w urzędach wojewódzkich 90 . Nierzetelne planowanie
zatrudnienia stwierdzono również w jednostkach podległych wojewodom 91 , w których wykorzystanie
limitu wyniosło od 77% do 86%. Szczególnie niskie wykonanie dotyczyło kuratoriów oświaty,
wojewódzkich inspektoratów farmaceutycznych i gospodarstw pomocniczych.
Najwyższa Izba Kontroli formułowała wielokrotnie wnioski dotyczące urealnienia limitu zatrudnienia
i wyeliminowania odchyleń pomiędzy wielkościami planistycznymi zatrudnienia a rzeczywistym
jego wykonaniem. Zostały one zrealizowane przez zmianę przepisów ustawy z dnia 23 grudnia 1999 r.
o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej 92 , wprowadzoną przez art. 160 ustawy
o służbie cywilnej z dnia 21 listopada 2008 r. 93 , na mocy których z dniem 31 grudnia 2009 r. zniesione
zostanie ustalanie limitów zatrudnienia w ustawie budżetowej. Jednocześnie dla państwowej sfery
budżetowej wprowadzono zasadę, że podstawę do określenia wynagrodzeń w roku budżetowym
stanowią wynagrodzenia z roku poprzedniego, zwaloryzowane średniorocznym wskaźnikiem wzrostu
wynagrodzeń, ustalonym w ustawie budżetowej. Zdaniem NIK, zniesienie limitów zatrudnienia
bez jednoczesnego dokonania zmian w innych regulacjach dotyczących zatrudnienia i wynagradzania
w instytucjach publicznych – takich jak zasady określania potrzeb kadrowych i standardów wynagrodzeń,
nie zapewni radykalnej poprawy planowania i wykorzystania środków na wynagrodzenia.
Ponadto zbadane zostały procedury przyznawania w latach 2004–2008 nagród osobom zajmującym
kierownicze stanowiska państwowe 94 w jednostkach administracji rządowej oraz w jednostkach, których plany
finansowe na podstawie art. 121 ust. 2 ustawy o finansach publicznych włączane są do ustawy budżetowej.
Kontrola wykazała, że dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe w administracji rządowej
centralnej i wojewódzkiej przyznawane były, na podstawie decyzji Premiera, nagrody ze środków ujętych
w załączniku nr 10 do ustawy budżetowej w części 16 – Kancelaria Prezesa Rady Ministrów (dział 750).
90
Informacja o wynikach kontroli zatrudnienia i wynagrodzeń w urzędach wojewódzkich, NIK Warszawa, kwiecień 2009 r.,
Nr ewid. 37/2009/P08027/KBF. Kontrola przeprowadzona została w 13 urzędach wojewódzkich łódzkim, śląskim, lubelskim,
podkarpackim, podlaskim, świętokrzyskim, lubuskim, zachodnio-pomorskim, dolnośląskim, opolskim, kujawsko-pomorskim,
warmińsko-mazurskim.
91
Administracja zespolona, jednostki podporządkowane, gospodarstwa pomocnicze.
92
Dz.U. Nr 110, poz. 1255 ze zm.
93
Dz.U. Nr 227, poz. 1505.
94
W rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniach osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe
(Dz.U. Nr 20, poz. 101 ze zm.).
86