plik PDF - Najwyższa Izba Kontroli

Deficyt budżetu państwa
7.5. Prefinansowanie zadań realizowanych z udziałem środków pochodzących
z budżetu Unii Europejskiej
Potrzeby pożyczkowe związane z prefinansowaniem zadań realizowanych z udziałem środków
pochodzących z budżetu Unii Europejskiej były wyższe od planowanych w ustawie budżetowej
o 2.166,5 mln zł, ujemne saldo prefinansowania wyniosło 2.272,5 mln zł, zamiast planowanego 106 mln zł.
Podstawową przyczyną była odmienna od planowanej realizacja przychodów i rozchodów z tytułu
Wspólnej Polityki Rolnej. Pożyczki uruchomione dla agencji płatniczych były niższe od planowanych
na ten cel rozchodów o 5.351,5 mln zł, a uzyskane z tytułu spłaty pożyczek przychody – niższe
o 7.570,2 mln zł. Powodem niezrealizowania zaplanowanych przychodów był przede wszystkim brak
aktów normatywnych dla pełnego wdrożenia działań PROW 2007–2013 oraz niezakończenie audytu
akredytacyjnego ARiMR dla działań tego Programu i uzyskanie przez tę Agencję akredytacji jedynie dla
części tych działań, co skutkowało niższą realizacją wydatków na płatności w PROW 2007–2013. Tym
samym niższe było zapotrzebowanie na środki pożyczki 131 . Założenie dotyczące terminu zakończenia audytu
ARiMR (do końca 2007 r.), przyjęte na etapie prac nad projektem ustawy budżetowej było mało realistyczne,
zważywszy na doświadczenia poprzedniego audytu tej Agencji 132 . Ponadto, na zmniejszenie
kwoty przychodów wpłynął brak sprzedaży zapasów w ramach interwencji, zaplanowanej w wysokości
500 mln zł, a także potrącenia zastosowane przez KE przy refundacji wydatków agencji płatniczych,
wynikające z saldowego systemu rozliczeń z Polską 133 oraz różnice kursowe.
Saldo prefinansowania zadań współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych i Funduszu
Spójności było dodatnie, wyższe od planowanego o 52,3 mln zł.
Przychody z tytułu prefinansowania określone w ustawie budżetowej na rok 2008 w wysokości
14.388 mln zł zostały zrealizowane w kwocie 5.893,2 mln zł, tj. w 41%. Źródłem przychodów
były zwroty pożyczek na prefinansowanie udzielonych jednostkom sektora finansów publicznych
– w łącznej kwocie 1.887 mln zł oraz częściowa spłata pożyczek udzielonych agencjom płatniczym
(Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i Agencji Rynku Rolnego) – w łącznej wysokości
4.006,2 mln zł.
Rozchody na prefinansowanie zadań realizowanych z udziałem środków z UE zostały uruchomione
w wysokości 8.166 mln zł, tj. 56% kwoty określonej w ustawie budżetowej na rok 2008. Na płatności
realizowane przez agencje płatnicze w ramach Wspólnej Polityki Rolnej oraz PROW 2004–2006
i 2007–2013 przekazano łącznie 7.524,9 mln zł, zgodnie z zapotrzebowaniami zgłoszonymi w trakcie
2008 r. przez ARiMR i ARR. Na realizację projektów i programów w ramach Narodowego Planu Rozwoju
2004–2006, tj. objętych w roku 2008 mechanizmem prefinansowania z rozchodów budżetowych,
wypłacane były środki na podstawie pięciu umów zawartych przez Ministra Finansów bezpośrednio
z pożyczkobiorcami oraz przekazywane były do BGK zasilenia rachunku pożyczki MF, służącego
do wypłaty pożyczek beneficjentom – łącznie rozchody budżetu państwa z tego tytułu wyniosły
131
Zaliczka na PROW 2007–2013 wyczerpała się dopiero w listopadzie 2008 r., a pożyczkę uruchomiono w grudniu 2008 r.
w kwocie 509 mln zł, wydatki Agencji zrealizowane ze środków pożyczki, ze względu na terminy rozliczeń z KE, nie zostały
w 2008 r. zrefundowane.
132
Audyt akredytacyjny dla 10 działań PROW 2004-2006 prowadzony był przez 18 miesięcy; umowę o przeprowadzenie audytu
dla PROW 2007–2013 Minister Finansów podpisał w lipcu 2007, obejmowała ona 21 działań.
133
Kara ryczałtowa oraz składka restrukturyzacyjna z tytułu reformy rynku cukru.
118