pobierz plik - Przedsiębiorczość i ZarzÄ dzanie - Społeczna ...

142
Justyna Fijałkowska
istotne dla rozwoju przedsiębiorstw wywierają ogromny wpływ na rachunkowość
i są dla niej wyzwaniem. Rozważania dotyczące pierwszej
z nich – istoty społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, zwanej
CSR (Coroporate Social Responsability) oraz konieczności, a także realnych
możliwości pomiaru i komunikowania działań z nią związanych są
głównym tematem niniejszego artykułu.
2. Rozwój koncepcji Corporate Social Responsability
CSR sięga swoimi korzeniami wczesnej koncepcji rachunkowości
odpowiedzialności społecznej 1 , która zrodziła się ona na przełomie lat 50.
i 60. w Stanach Zjednoczonych i wynikała bezpośrednio ze specyfiki
uwarunkowań społecznych w tym okresie oraz kryzysu ideologicznego,
którego przedłużające się trwanie wymagało zastosowania nowatorskich
i radykalnych sposobów jego przełamania. W roku 1973 na III Europejskim
Sympozjum Zarządzania sformułowano tzw. Manifest z Davos,
który był pierwszą oficjalną próbą określenia zasad odpowiedzialnego
biznesu podjętą przez środowisko biznesowe. W ślad za działaniami
praktyków zarządzania uformowała się nowa gałąź rachunkowości,
tj. rachunkowość odpowiedzialności społecznej. To nowatorskie podejście
zaadoptowane przez niektóre przedsiębiorstwa wiązało się jednocześnie
z koniecznością wprowadzenia do systemu rachunkowości nowych
rozwiązań, dotyczących rozliczania się przedsiębiorstw ze swoich
dokonań. W ramach rachunkowości zaczęto podkreślać konieczność
wypracowania odpowiednich metod pomiaru i prezentacji wpływu
przedsiębiorstw (korporacji) na środowisko naturalne. Rozpoczęto wówczas
dyskusję nad stworzeniem systemu sprawozdawczości wewnętrznej
i zewnętrznej obejmującej społeczną odpowiedzialność. Jego podstawą stała
się tzw. rozliczalność (accountability), która obejmuje odpowiedzialność za
1
Koncepcja ta była tematem prac badawczych prowadzonych w Katedrze Rachunkowości
Uniwersytetu Łódzkiego pod kierunkiem prof. Alicji Jarugowej, których wyniki
zawarto m. in. w: Jaglińska, Z., Rachunkowość społecznej odpowiedzialności korporacji amerykańskich
– bariery rozwoju – praca doktorska napisana pod kierunkiem prof. zw. dr hab.
Alicji Jarugowej w 1983 roku w Katedrze Rachunkowości Uniwersytetu Łódzkiego, patrz
też: Jarugowa, Jaglińska 1978; oraz Jarugowa (1984, s. 5–14); Marcinkowska (1999).