pobierz plik - Przedsiębiorczość i ZarzÄ dzanie - Społeczna ...

174
Paweł Żuraw
ność zawodowa do pracy 4 . Z terminu tego wynika określenie „rozwój
zawodowy”. Według autorów niniejszej pozycji literaturowej jest to społecznie
pożądany i ukierunkowany proces przemian ilościowych
i jakościowych człowieka warunkujących jego świadomy, celowy, aktywny,
kontrolowany i odpowiedzialny udział w kształtowaniu samego siebie
i przez to swojego bliższego i dalszego otoczenia 5 .
R. Tokarczyk w książce pt. Etyka prawnicza [2005, ss. 2122] stwierdza,
że w języku polskim najbliższe terminowi „zawód” są pojęcia:
„fach” oraz „profesja”. Słowo „fach” ma niemieckojęzyczną etymologię,
„profesja” zaś – anglojęzyczną. Jak autor wskazuje, z punktu widzenia
kultury języka polskiego, pierwszy termin (czyli „zawód”) jest najbardziej
neutralny, drugi – nieco trywialny, trzeci zaś – zbyt pretensjonalny.
Bez względu jednak na to, które z tych trzech pojęć jest najczęściej używane,
każde z nich oznacza to samo. Przy okazji definiowania tych znaczeń
autor podkreśla, że wybór określonego zawodu, fachu czy też profesji
ma zawsze duży wpływ na kształtowanie osobowości jednostki –
przyjmowane przez nią systemy wartości, wzory zachowania, aspiracje
i ambicje życiowe.
Odnosząc się do etymologii terminu „zawód”, warto sięgnąć do treści
książki autorstwa M. Rutkowskiej pt. Samorządy zawodowe w okresie
transformacji w Polsce [2004, ss. 1315]. Autorka podaje, że z określeń tego
pojęcia można wyodrębnić trzy kategorie znaczeń, mianowicie związane
z: wyścigami i biegami, stanem zawiedzenia pokładanych nadziei oraz
ukazaniem zawodu w szerokim kontekście: od posiadanego fachu, poprzez
rzemiosło i zatrudnienie, aż po sposób na życie i powołanie 6 .
M. Rutkowska powołuje się na książkę M. Webera pt. Etyka protestancka
a duch kapitalizmu, który etymologię słowa „zawód” wywodzi z języka
hebrajskiego. Trzon tego słowa oznacza „posyłać”, co świadczy o tym, że
zawód był tożsamy z zadaniem. M. Weber zauważa, że początkowo wyraz
ten miał związek wyłącznie z czynnościami kapłańskimi związanymi
z urzędem królewskim. W kolejnych okresach jego zakres znaczeniowy
4
Autorzy powołują się na opracowanie K. Korabiowskiej‐Nowackiej z 1980 r.
5
Autorzy powołują się na opracowanie K. Czarneckiego z 1986 r.
6
Autorka powołuje się na Słownik etymologiczny języka polskiego z 1985 r., Słownik staropolski
z 1998 r., Słownik języka polskiego z 1927 r.