pobierz plik - Przedsiębiorczość i ZarzÄ dzanie - Społeczna ...

242
Paweł Sydor
do pozakodeksowych przepisów karnych, przepisy kodeksu karnego,
w szczególności, z punktu widzenia przedmiotu orzeczenia, art. 44 kodeksu
karnego. Przepis ten zawiera, w swym §1, obligatoryjny przepadek
przedmiotów pochodzących z przestępstwa 1 , zaś w §2 fakultatywny
przepadek rzeczy, jeżeli służyły lub mogły służyć do popełnienia przestępstwa.
Przepisy §3 i 7 wskazują na możliwość poprzestania, w sytuacji
wskazanej w §2 na nawiązce w sytuacji, gdy orzeczenie przepadku
byłoby niewspółmierne oraz zawierają restrykcje związane z orzekaniem
przepadku przedmiotów, które stanowią własność innych osób.
Wskazane orzeczenie jest jednakże istotne z powodu zasady ogólnej,
do której odwołał się Trybunał rozpatrując sprawę, to jest do zasady interesu
ogólnego 2 , który w tym przypadku rozumiany jest, jako powszechny
interes społeczeństwa mogący być zrealizowanym poprzez
ingerencję ustawodawcy w prawo do własności. Niewątpliwie środek
karny przepadku przedmiotów wskazany w art. 44 kodeksu karnego jest
naruszeniem prawa własności sprawcy lub innych osób, w przypadku
stwierdzenia, że dane przedmioty pochodzą z przestępstwa lub mogą
służyć do jego popełnienia. Zarysowana dychotomia między producta
sceleris a instrumenta sceleris 3 jest w orzeczeniu ETPC pomijana, co znajduje,
jak wskazałem, metodologiczne uzasadnienie w bazie aksjologicznej
argumentacji przytoczonej przez Trybunał 4 . Wychodząc, zatem z założenia,
iż interes ogólny jest pewną zasadą prawa wspólnotowego, jak
i praw krajowych, w imię jego realizacji dopuszczalne jest ograniczenie
1
Por. postanowienie SA w Katowicach z 1 kwietnia 2009 roku, II AKz 194/09, Biul.
SaKa 2009/2/4, w którym to orzeczeniu podkreślono obligatoryjny charakter przepadku
przedmiotów pochodzących z przestępstwa, a co za tym idzie nieadekwatność oceny
ekonomicznej.
2
Por. odp. M. Dybowski, Prawa fundamentalne w orzecznictwie ETS, C. H. Beck, Warszawa
2007, s. 148 i nast.
3
Por. wyrok SN z 15 kwietnia 2008 roku, IIKK 29/08, Prok i Pr 2008/10/2 wraz
z aprobującą glosą J. Raglewskiego, publ. Lex/El 2008; przy czym w przedmiotowym
stanie faktycznym trudno przyjąć by kwota pieniężna stanowiące przedmiot przemytu
mogła być uznana za przedmiot pochodzący z przestępstwa. Należy jednakże wskazać,
że przedmiotowe środki stanowiły przedmiot czynności wykonawczej przemytu w rozumieniu
znamienia czynu.
4
Aczkolwiek budzić może wątpliwości brak bliższych rozważań co do istotnych
różnic w brzmieniu i zastosowaniu przepisów art. 44§1 i 44§2 kk – przyp. P. S.