พจนานุกรม พุทธศาสตร - โรงเรียนทอสี

๑๐ผูเรียบเรียงแจกไปรุนหนึ่งแลวจํ านวน ๒๐๐ เลม อยางไรก็ตาม งานพิมพ พจนานุกรมพุทธศาสตร ยืดเยื้อเรื้อรังมาก เวลาลวงไปชานาน นับแตคุณสาทร และคุณพิสมร แจงขอพิมพผานไป ๓ ปเศษแลวการพิมพก็ยังไมเสร็จ คุณสาทรและคุณพิสมรนั้นมีศรัทธาในการเผยแพรธรรมมาก เมื่อพอรวบรวมทุนทรัพยได ก็จะใชสนับสนุนการพิมพดวยความเสียสละ ประจวบกับระยะหลังนี้ คุณพิสมรปวยดวยโรคราย ถึงขั้นไมอาจไววางใจในชีวิต ประสงคจะเสียสละเพื่อสงเสริมธรรมใหเต็มความตั้งใจ จึงมาสอบถามเกี่ยวกับการพิมพ พจนานุกรมพุทธศาสตร และ พุทธธรรม เห็นเคาวาการพิมพหนังสือสองเลมนี้จะเสร็จหางเวลากันพอควร คํ านวณคาใชจายกับกํ าลังทรัพยพอจะรับกันได จึงตกลงกันวาจะพิมพแจกทั้งสองเลมตามลํ าดับ เริ่มดวยยกจํ านวนพิมพธรรมทาน พจนานุกรมพุทธศาสตร กลับขึ้นจาก ๔๐๐ เลม เปน๔,๐๐๐ เลม ผูเรียบเรียงจึงแยงและชักจูงใหพิมพเพียง ๔๐๐ เลม เทาที่เคยลดลงไวคราวกอน แตทั้งสองทานยืนยันจะพิมพแจก ๔,๐๐๐ เลม ผูเรียบเรียงจํ ายอม แตไดขออนุญาตพิเศษไวอยางหนึ่ง กลาวคือ ปกติคุณสาทร และคุณพิสมร พิมพหนังสือธรรมแจกโดยไมยอมใหมีชื่อตนปรากฏ คราวนี้ผูเรียบเรียงขอรองใหยอมแกผูเรียบเรียงในอันที่จะตองเอยชื่อเมื่อเลาถึงความเปนมาของการจัดพิมพ เพื่อประโยชนในดานขอมูลประวัติ ตัวเลขสถิติ และความรูเกี่ยวกับขอเท็จจริงที่เปนกลางๆ นอกจากนั้นการทํ าสิ่งที่ดีงามของบุคคลหนึ่ง เมื่อผูอื่นมีโอกาสรู ก็อาจเปนแรงกระตุนใหเกิดการกระทํ าที่ดีงามเพิ่มขึ้นใหม กวางขวางออกไปในสังคมทางดานมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เมื่อหนังสือใกลจะขึ้นแทนพิมพ ไดบอกกลาวขอเพิ่มจํ านวนพิมพจาก ๑๐,๐๐๐ เลม ขึ้นเปน ๑๕,๐๐๐ เลม ผูเรียบเรียงก็ไดขัดไว โดยชักจูงใหระงับการเพิ่มจํ านวนเสีย คงพิมพเพียง ๑๐,๐๐๐ เลม ตามจํ านวนเดิม การที่ผูเรียบเรียงคอยยั้งไมใหพิมพมากนั้น ก็ดวยเห็นวา หนังสือเพียงเทาที่พิมพนี้กวามหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยจะระบายออกไปหมดก็อาจตองใชเวลานานแสนนาน อีกประการหนึ่ง ก็นาจะไดมีโอกาสตรวจสอบวาผลงานพิมพสมบูรณแคไหนเพียงไรนอกจากนั้น ผูเรียบเรียงยังมองไมเห็นชัดวาความตองการในวงการศึกษาธรรมจะมีมากมายนัก หากมีผูตองการจํ านวนมากจริง ก็อาจพิมพเพิ่มใหมไดไมเหลือกํ าลัง ในเรื่องนี้ผูเรียบเรียงยังระลึกไดอีกวา เคยมีทานผูแสดงความจํ านงพิมพ พจนานุกรมพุทธศาสตร นี้รายอื่นอีก เทาที่นึกออกเฉพาะหนา ๒ ราย แตขณะนี้ เวลากระชั้นเกินไปเสียแลว และจํ านวนพิมพก็มากอยูแลว จึงจํ าปลอยเลยตามเลยไปกอน หากทานที่ประสงคจะพิมพนั้นยังผูกใจอยู ก็อาจยกไปรวมในการพิมพเพิ่มใหมนั้น โดยยอมรับคํ าขออภัยไวกอน ณ ที่นี้การพิมพครั้งนี้ แมวาโดยลําดับ จะเปนการพิมพครั้งที่ ๔ แตวาโดยงาน ควรจัดเปนครั้งที่ ๒ เพราะในการพิมพครั้งใหมนี้เทานั้นไดมีการทํางานใหมอยางแทจริง กลาวคือ มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เปนสถาบันที่จัดพิมพหนังสือนี้ครั้งแรก ระหวางพ.ศ. ๒๕๑๕ ถึง ๒๕๑๘ โดยจัดจํ าหนายเก็บผลประโยชนบํารุงการศึกษาของพระภิกษุสามเณร ในมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ตอมา พ.ศ. ๒๕๒๑ กรมการศาสนากระทรวงศึกษาธิการ ไดขอพิมพซํ้ าเพื่อแจกเปนธรรมทาน โดยใชวิธีถายแบบจากฉบับพิมพครั้งแรกของมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย นับเปนการพิมพครั้งที่ ๒ สวนฉบับพิมพครั้งที่ ๓ ก็คือฉบับพิมพครั้งที่ ๒นั้นเอง แตเปนสวนที่โรงพิมพการศาสนาสงวนไวเตรียมจะจัดจํ าหนาย ๑,๐๐๐ เลม มหาจุฬาลงกรณ-ราชวิทยาลัยไดขอซื้อไป ๙๐๐ เลม และนําไปจัดจําหนายหาทุนบํารุงการศึกษาในสถาบัน สวนอีก ๑๐๐เลม ผูเรียบเรียงไดมาดวยอาศัยปจจัยที่มีผูทํ าบุญเกาๆ ในพิธีตางๆ เมื่อครั้งปฏิบัติศาสนกิจในสหรัฐอเมริกา ซึ่งตั้งไวเปนทุนชื่อ “ทุนพิมพพุทธศาสนปกรณ” และไดแจกจายเปนธรรมทานไปจนหมด สวน