พจนานุกรม พุทธศาสตร - โรงเรียนทอสี

หมวด 7 211[289]รูที่จะปฏิบัติตอบุคคลนั้นๆ ดวยดี วาควรจะคบหรือไม จะใช จะตํ าหนิ ยกยอง และแนะนํ าสั่งสอนอยางไร เปนตน — Puggala¤¤utà: knowing the individual; knowing thedifferent individuals)ภิกษุผูประกอบดวยสัปปุริสธรรม 7 ขอนี้ ชื่อวา เปนผูประกอบดวยสังฆคุณครบ 9 แมพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจาและพระเจาจักรพรรดิ ก็ทรงประกอบดวยธรรมเหลานี้ (ทานแสดงไวเฉพาะขอหลัก 5 ขอ คือ ขอ 1, 2, 4, 5, 6 องฺ.ปฺจก.22/131/166; A.III.148) จึงทรงยังธรรมจักรและอาณาจักรใหเปนไปดวยดี.D.III.252,283; A.IV.113.ที.ปา.11/331/264; 439/312; องฺ.สตฺตก.23/65/114.[] สัปปุริสธรรม 7 2 ดู [301] สัปปุริสธรรม 8.[] สมบัติของอุบาสก 7 ดู [260] อุบาสกธรรม 7.[] องคคุณของกัลยาณมิตร 7 ดู [278] กัลยาณมิตรธรรม 7.[288] อนุสัย 7 (กิเลสที่นอนเนื่องอยูในสันดาน — Anusaya: latent tendencies)1. กามราคะ (ความกํ าหนัดในกาม, ความอยากไดติดใจในกาม — Kàmaràga: lust forsensual pleasures)2. ปฏิฆะ (ความขัดใจ, ความหงุดหงิดขัดเคือง คือ โทสะ — Pañigha: repulsion; irritation;grudge)3. ทิฏฐิ (ความเห็นผิด, การยึดถือความเห็น เอาความคิดเห็นเปนความจริง — Diññhi: wrongview; speculative opinion)4. วิจิกิจฉา (ความลังเล, ความสงสัย — Vicikicchà: doubt; uncertainty)5. มานะ (ความถือตัว — Màna: conceit)6. ภวราคะ (ความกํ าหนัดในภพ, ความอยากเปน อยากยิ่งใหญ อยากยั่งยืน — Bhavaràga:lust for becoming)7. อวิชชา (ความไมรูจริง คือ โมหะ — Avijjà: ignorance)อนุสัย 7 นี้ เรียกอีกอยางหนึ่งวา สังโยชน 7D.III.254, 282; A.IV.8; Vbh.383.ที.ปา.11/337/266; องฺ.สตฺตก.23/11/8; อภิ.วิ.35/1005/517.[289] อปริหานิยธรรม 7 1 ของกษัตริยวัชชี หรือ วัชชีอปริหานิย-ธรรม 7(ธรรมอันไมเปนที่ตั้งแหงความเสื่อม เปนไปเพื่อความเจริญฝายเดียว สํ าหรับหมูชนหรือผูบริหารบานเมือง — Vajjã-aparihàniyadhamma: things leading never to decline butonly to prosperity; conditions of welfare)1. หมั่นประชุมกันเนืองนิตย (to hold regular and frequent meetings)2. พรอมเพรียงกันประชุม พรอมเพรียงกันเลิกประชุม พรอมเพรียงกันทํ ากิจที่พึงทํ า (to