พจนานุกรม พุทธศาสตร - โรงเรียนทอสี

หมวด 6 197[267][] ธาตุ 6 ดู [148] ธาตุ 6.[] บัญญัติ 6 ดู [28] บัญญติ 2, 6.[266] ปยรูป สาตรูป 6 × 10 (สิ่งที่มีสภาวะนารักนาชื่นใจ เปนที่เกิดและเปนที่ดับของตัณหา — Piyaråpa sàtaråpa: delightful and pleasurable things)หมวด 1 ดู [276] อายตนะภายใน 6หมวด 2 ดู [277] อายตนะภายนอก 6หมวด 3 ดู [268] วิญญาณ 6หมวด 4 ดู [272] สัมผัส 6หมวด 5 ดู [113] เวทนา 6หมวด 6 ดู [271] สัญญา 6หมวด 7 ดู [263] สัญเจตนา 6หมวด 8 ดู [264] ตัณหา 6หมวด 9ไดแก วิตก 6 คือ รูปวิตก สัททวิตก คันธวิตก รสวิตก โผฏฐัพพวิตก ธัมมวิตก(ความตริตรึกเกี่ยวกับรูป ฯลฯ — Vitakka: thought-conception concerningvisual forms, etc.)หมวด 10 ไดแก วิจาร 6 คือ รูปวิจาร สัททวิจาร คันธวิจาร รสวิจาร โผฏฐัพพวิจาร ธัมมวิจาร(ความตรองเกี่ยวกับรูป ฯลฯ — Vicàra: discursive thought concerningvisual forms, etc.)D.II.308; M.1.62.ที.ม.10/297/343; ม.มู.12/147/120.[267] ภัพพตาธรรม 6 (ธรรมอันทํ าใหเปนผูควรที่จะบรรลุกุศลธรรมที่ยังไมบรรลุ และทํ ากุศลธรรมที่บรรลุแลวใหเจริญเพิ่มพูน, คุณสมบัติที่ทํ าใหเปนผูควร เหมาะ สามารถ หรือพรอมที่จะไดจะถึงสิ่งดีงามที่ยังไมไดไมถึง และทํ าสิ่งดีงามที่ไดที่ถึงแลวใหเจริญเพิ่มพูน —Bhabbatà-dhamma: qualities making one fit for attaining the wholesome not yetattained and augmenting the wholesome already attained)1. ฉลาดในหลักความเจริญ คือ รูเขาใจกระบวนเหตุปจจัยที่จะทํ าใหเกิดความเจริญเพิ่มพูน(to be knowledgeable about improvement or gain)2. ฉลาดในหลักความเสื่อม คือ รูเขาใจกระบวนเหตุปจจัยที่จะทํ าใหเกิดความสูญเสียเสื่อมสลาย (to be knowledgeable about loss or decline)3. ฉลาดในอุบาย คือ รูเขาใจชํ านาญในวิธีการที่จะแกไขจัดทํ าดํ าเนินการใหสํ าเร็จลุลวง (tobe skilful in the means)4. สรางฉันทะที่จะบรรลุกุศลธรรมที่ยังมิไดบรรลุ (to arouse the will to attain the good