พจนานุกรม พุทธศาสตร - โรงเรียนทอสี

[326] พจนานุกรมพุทธศาสตร240มีความสุขความเจริญ — Mettà: loving-kindness; friendliness)10.อุเบกขา (ความวางใจเปนกลาง, ความวางใจสงบราบเรียบสมํ่าเสมอ เที่ยงธรรม และดํารงอยูในธรรม ไมเอนเอียงหรือหวั่นไหวไปดวยความยินดียินรายชอบชังหรือแรงเยายวนยั่วยุใดๆ— Upekkhà: equanimity; indifference to praise and blame in the performance ofduty)ทศบารมีนี้ เรียงตามที่ถือวาไดบํ าเพ็ญในทศชาติ (จัดแบบไทย) ดังนี้1. พระเตมีย — เนกขัมมะ (ขอที่ 3) 2. พระมหาชนก — วิริยะ (5)3. พระสุวรรณสาม — เมตตา (9) 4. พระเนมิราช — อธิษฐาน (8)5. พระมโหสถ — ปญญา (4) 6. พระภูริทัตต — ศีล (2)7. พระจันทกุมาร — ขันติ (6) 8. พระนารทะ — อุเบกขา (10)9. พระวิธุระ — สัจจะ (7) 10. พระเวสสันดร — ทาน (1)บารมีนั้น ทานกลาววาจะบํ าเพ็ญใหบริบูรณ ตองครบ 3 ขั้น คือ1. บารมี (ระดับสามัญ เชน ทานบารมี ไดแก ใหทรัพยสินเงินทอง สมบัตินอกกาย — Pàramã:ordinary perfections)2. อุปบารมี (ระดับรองหรือจวนจะสูงสุด เชน ทานอุปบารมี ไดแก การเสียสละอวัยวะเปนทาน — Upapàramã: superior perfections)3. ปรมัตถบารมี (ระดับสูงสุด เชน ทานปรมัตถบารมี ไดแก การสละชีวิตเพื่อประโยชนแกผูอื่น — Paramatthapàramã: supreme perfections)บํ าเพ็ญทั้ง 10 บารมี ครบ 3 ขั้นนี้ เรียกวา สมตึสปารมี หรือ สมดึงสบารมี แปลวา“บารมี 30 ถวน”.Bv.6.ขุ.พุทธ.33/1/414; ขุ.จริยา.33/36/596.[] บุญกิริยาวัตถุ 10 ดู [89] บุญกิริยาวัตถุ 10.[] ปพพชิตอภิณหปจจเวกขณ 10 ดู [248] ปพพชิตอภิณหปจจเวกขณ 10.[] มิจฉัตตะ ดู [334] มิจฉัตตะ 10.[] มูลเหตุการบัญญัติพระวินัย 10 ดู [327] วัตถุประสงคในการบัญญัติพระวินัย10.[326] ราชธรรม 10 หรือ ทศพิธราชธรรม (ธรรมของพระราชา, กิจวัตรที่พระเจาแผนดินควรประพฤติ, คุณธรรมของผู ปกครองบานเมือง, ธรรมของนักปกครอง — Ràjadhamma: virtuesor duties of the king; royal virtues; virtues of a ruler)1. ทาน (การให คือ สละทรัพยสิ่งของ บํ ารุงเลี้ยง ชวยเหลือประชาราษฎร และบํ าเพ็ญสาธารณประโยชน — Dàna: charity; liberality; generosity)