พจนานุกรม พุทธศาสตร - โรงเรียนทอสี

ทุกะ — หมวด 2Groups of Two(including related groups)[4] กรรม 2 (การกระทํ า, การกระทํ าที่ประกอบดวยเจตนา ทางกายก็ตาม ทางวาจาก็ตามทางใจก็ตาม — Kamma: action; deed)1. อกุศลกรรม (กรรมที่เปนอกุศล, กรรมชั่ว, การกระทําที่ไมดี ไมฉลาด ไมเกิดจากปญญา ทําใหเสื่อมเสียคุณภาพชีวิต หมายถึง การกระทําที่เกิดจากอกุศลมูล คือ โลภะ โทสะ หรือโมหะ —Akusala-kamma: unwholesome action; evil deed; bad deed)2. กุศลกรรม (กรรมที่เปนกุศล, กรรมดี, การกระทําที่ดี ฉลาด เกิดจากปญญา สงเสริมคุณภาพของชีวิตจิตใจ หมายถึง การกระทําที่เกิดจากกุศลมูล คืออโลภะ อโทสะ หรืออโมหะ —Kusala-kamma: wholesome action; good deed)A.I.104, 263; It.25,55.องฺ.ติก.20/445/131,551/338; ขุ.อิติ.25/208/248;242/272.[] กรรมฐาน 2 (Kammaññhàna) ดู [36] ภาวนา 2.[5] กาม 2 (ความใคร, ความอยาก, ความปรารถนา, สิ่งที่นาใครนาปรารถนา — Kàma:sensuality)1. กิเลสกาม (กิเลสที่ทํ าใหใคร, ความอยากที่เปนตัวกิเลส — Kilesa-kàma: subjectivesensuality)2. วัตถุกาม (วัตถุอันนาใคร, สิ่งที่นาปรารถนา, สิ่งที่อยากได, กามคุณ — Vatthu-kàma:objective sensuality)Nd 1 2.ขุ.มหา.29/2/1[6] กามคุณ 5 (สวนที่นาใครนาปรารถนา, สวนที่ดีหรือสวนอรอยของกาม — Kàmaguõa:sensual pleasures; sensual objects)1. รูปะ (รูป — Råpa: form; visible object)2. สัททะ (เสียง — Sadda: sound)3. คันธะ (กลิ่น — Gandha: smell; odour)4. รสะ (รส — Rasa: taste)5. โผฏฐัพพะ (สัมผัสทางกาย — Phoññhabba: touch; tangible object)หาอยางนี้ เฉพาะสวนที่นาปรารถนา นาใคร นาพอใจ (agreeable, delightful, pleasurable)เรียกวา กามคุณM.I.85,173. ม.มู.12/197/168; 327/333.