พจนานุกรม พุทธศาสตร - โรงเรียนทอสี

[353] 276พจนานุกรมพุทธศาสตรvirtue; perseverance in virtuous acts)คาถาที่ 722. คารโว จ (ความเคารพ, การแสดงออกที่แสดงถึงความเปนผูรูจักคุณคาของบุคคล สิ่งของสถานที่ หรือกิจการนั้นๆ และรูจักใหความสํ าคัญและความใสใจเอื้อเฟอโดยเหมาะสม —Gàrava: reverence; respect; appreciative action)23. นิวาโต จ (ความสุภาพออนนอม, ถอมตน — Nivàta: humility, courtesy; politeness)24. สนฺตุฏี จ (ความสันโดษ, ความเอิบอิ่มพึงพอใจในผลสําเร็จที่ไดสรางขึ้น หรือในปจจัยลาภที่แสวงหามาได ดวยเรี่ยวแรงความเพียรพยายามของตนเองโดยทางชอบธรรม — Santuññhã:contentment)25. กตฺุตา (มีความกตัญู — Kata¤¤utà: gratitude)26. กาเลน ธมฺมสฺสวนํ (ฟงธรรมตามกาล, หาโอกาสแสวงความรูเกี่ยวกับหลักความจริงความดีงาม และเรื่องที่เปนประโยชน — Dhammassavana: the opportune hearing ofthe Dhamma; listening to good advice and the teaching of Truth on dueoccasions)คาถาที่ 827. ขนฺตี จ (มีความอดทน — Khanti: patience; forbearance; tolerance)28. โสวจสฺสตา (เปนผูวางายสอนงาย, พูดกันงาย ฟงเหตุผล — Sovacassatà:amenability to correction; being easy to admonish)29. สมณานฺจ ทสฺสนํ (พบเห็นสมณะ, เยี่ยมเยือนเขาหาทานผูสงบกิเลส — Samaõadassana:seeing the monks or holy persons)30. กาเลน ธมฺมสากจฺฉา (สนทนาธรรมตามกาล, หาโอกาสสนทนาแลกเปลี่ยนความรู ความคิดเห็นกัน เกี่ยวกับหลักความจริงความดีงามและเรื่องที่เปนประโยชน — Dhammasàkacchà:religious discussion at due seasons; regular or opportune discussion of Truth)คาถาที่ 931. ตโป จ (มีความเพียรเผากิเลส, รูจักบังคับควบคุมตน ไมปรนเปรอตามใจอยาก — Tapa:self-control; simple life)32. พฺรหฺมจริยฺจ (ประพฤติพรหมจรรย, ดํ าเนินตามอริยมรรค, การรูจักควบคุมตนในทางเพศ หรือถือเมถุนวิรัติตามควร * — Brahmacariya: a holy life)33. อริยสจฺจาน ทสฺสนํ (เห็นอริยสัจจ, เขาใจความจริงของชีวิต — Ariyasacca-dassana:discernment of the Noble Truths)*พรหมจรรยในที่นี้ มุงเอาอัฏฐังคิกมรรคเปนหลัก แตจะตีความแคบหมายถึงเมถุนวิรัติก็ได ความหมายอยางหยอนสํ าหรับคฤหัสถ คือ ถือพรหมจรรยในบุคคลที่มิใชคูครอง หรือถือเด็ดขาดในวันอุโบสถ เปนตน