พจนานุกรม พุทธศาสตร - โรงเรียนทอสี

[268] 198พจนานุกรมพุทธศาสตรone has not attained)5. ระวังรักษากุศลธรรมที่ไดลุถึงแลว (to maintain the good one has attained)6. ทํ าใหสํ าเร็จลุจุดหมายดวยการกระทํ าตอเนื่องไมยั้งหยุดหรือขาดตอน (to accomplishone’s aim through persevering performance or continuance in action)A.III.432องฺ.ฉกฺก.22/350/482[] วัฒนมุข 6 ดู [] วัฒนมุข 6.[268] วิญญาณ 6 (ความรู แจงอารมณ — Vi¤¤àõa: consciousness; sense-awareness)1. จักขุวิญญาณ (ความรูอารมณทางตา คือ รูรูปดวยตา, เห็น — Cakkhu-vi¤¤àõa: eyeconsciousness)2. โสตวิญญาณ (ความรูอารมณทางหู คือ รูเสียงดวยหู, ไดยิน — Sota~: earconsciousness)3. ฆานวิญญาณ (ความรูอารมณทางจมูก คือ รูกลิ่นดวยจมูก, ไดกลิ่น — Ghàna~: noseconsciousness)4. ชิวหาวิญญาณ (ความรูอารมณทางลิ้น คือ รูรสดวยลิ้น, รูรส — Jivhà~: tongueconsciousness)5. กายวิญญาณ (ความรู อารมณทางกาย คือ รู โผฏฐัพพะดวยกาย, รู สึกกายสัมผัส — Kàya~: body-consciousness)6. มโนวิญญาณ (ความรูอารมณทางใจ คือ รูธรรมารมณดวยใจ, รูความนึกคิด — Mano~:mind-consciousness)D.III.243; Vbh.180.ที.ปา.11/306/255; อภิ.วิ.35/120/105.[] เวทนา 6 ดู [113] เวทนา 6.[269] เวปุลลธรรม 6 (คุณสมบัติที่จะทํ าใหเปนผูเติบใหญไพบูลยในธรรมหรือคุณความดีทั้งหลายในเวลาไมนาน — Vepulla-dhamma: qualities leading to the attainment ofgreatness and full development in wholesome states)1. อาโลกพหุโล (เปนผูมากดวยความสวางแหงปญญาหยั่งรู — âlokabahulo: to be richin the lustre of wisdom or clarity of vision)2. โยคพหุโล (เปนผูมากดวยความเพียรประกอบการ — Yogabahulo: to be devoted tothe endeavour)3. เวทพหุโล (เปนผูมากดวยความเบิกบานใจ คือ มีปติปราโมทยอยูเสมอ — Vedabahulo:to be full of joy and cheerfulness)4. อสนตุฏิพหุโล (เปนผูมากดวยความไมสันโดษในกุศลธรรมทั้งหลาย คือ ไมรูอิ่มไมรูพอใน