พจนานุกรม พุทธศาสตร - โรงเรียนทอสี

หมวด 6 191[265]3. คันธตัณหา (อยากไดกลิ่น — Gandha~: craving for odours)4. รสตัณหา (อยากไดรส — Rasa~: craving for tastes)5. โผฏฐัพพตัณหา (อยากไดโผฏฐัพพะ — Phoññhabba~: craving for tangible objects)6. ธัมมตัณหา (อยากในธรรมารมณ — Dhamma~: craving for mental objects)หกอยางนี้ เรียกเต็มตามศัพทวา ตัณหากาย 6 (กองตัณหา, หมวดตัณหา — bodies orclasses of craving)D.III.244,280; S.II.3; Vbh.102.ที.ปา.11/311/256; 425/303; สํ.นิ.16/10/3; อภิ.วิ.35/159/132.[] ทวาร 6 ดู [78] ทวาร 6.[265] ทิศ 6 (บุคคลประเภทตางๆ ที่เราตองเกี่ยวของสัมพันธทางสังคมดุจทิศที่อยูรอบตัว —Disà: directions; quarters)1. ปุรัตถิมทิศ (ทิศเบื้องหนา คือ ทิศตะวันออก ไดแก มารดาบิดา เพราะเปนผูมีอุปการะแกเรามากอน — Puratthima-disà: parents as the east or the direction in front)ก. บุตรธิดาพึงบํ ารุงมารดาบิดา ผูเปนทิศเบื้องหนา ดังนี้1) ทานเลี้ยงเรามาแลว เลี้ยงทานตอบ2) ชวยทํ าการงานของทาน3) ดํ ารงวงศสกุล4) ประพฤติตนใหเหมาะสมกับความเปนทายาท5) เมื่อทานลวงลับไปแลว ทํ าบุญอุทิศใหทานIn five ways a child should minister to his parents as the eastern quarter (sayingto himself):a) Having been supported by them, I will support them in my turn.b) I will do their work for them.c) I will keep up the honour and the traditions of my family.d) I will make myself worthy of my heritage.e) I will make offerings, dedicating merit to them after their death. *ข. บิดามารดายอมอนุเคราะหบุตรธิดา ดังนี้1) หามปรามจากความชั่ว2) ใหตั้งอยูในความดี3) ใหศึกษาศิลปวิทยา*แปลอีกอยางวา “I will grant donations on their behalf.”