พจนานุกรม พุทธศาสตร - โรงเรียนทอสี

[341] 256พจนานุกรมพุทธศาสตรof conditions) เฉพาะชื่อหลังนี้เปนคําที่นิยมใชในคัมภีรอภิธรรม และคัมภีรรุ นอรรถกถา.Vin.I.1; S.II.1; Vbh.135; Vism.517; Comp.188วินย.4/1/1; สํ.นิ.16/1/1; อภิ.วิ.35/274/185; วิสุทฺธิ.3/107; สงฺคห.45.[] ปจจยาการ 12 ดู [340] ปฏิจจสมุปบาท.[] สันโดษ 12 ดู [122] สันโดษ 3, 12[341] อายตนะ 12 (สิ่งที่เชื่อมตอกันใหเกิดความรู, แดนตอหรือแดนเกิดแหงความรู —âyatana: sense-fields; sense-spheres)1. อายตนะภายใน 6 ดู [276] อายตนะภายใน 6.2. อายตนะภายนอก 6 ดู [277] อายตนะภายนอก 6.Vbh.70.อภิ.วิ.35/99/85.[342] ธุดงค 13 (องคคุณเครื่องสลัดหรือกํ าจัดกิเลส, ขอปฏิบัติประเภทวัตรที่ผูสมัครใจจะพึงสมาทานประพฤติได เพื่อเปนอุบายขัดเกลากิเลส ชวยสงเสริมความมักนอยและสันโดษเปนตน— Dhutaïga: means of shaking off or removing defilements; austere practices;ascetic practices)หมวดที่ 1 จีวรปฏิสังยุตต (เกี่ยวกับจีวร — connected with robes)1. ปงสุกูลิกังคะ (องคแหงผูถือทรงผาบังสุกุลเปนวัตร คํ าสมาทานโดยอธิษฐานใจหรือเปลงวาจาวา “คหปติจีวรํ ปฏิกฺขิปามิ, ปสุกูลิกงฺคํ สมาทิยามิ” แปลวา “เรางดคฤหบดีจีวร สมาทานองคแหงผู—” — Pa§sukålikaïga: refuse-rag-wearer’s practice)2. เตจีวริกังคะ (องคแหงผู ถือทรงเพียงไตรจีวรเปนวัตร คําสมาทานวา “จตุตฺถจีวรํ ปฏิกฺขิปามิ,เตจีวริกงฺคํ สมาทิยามิ” แปลวา “ขาพเจางดจีวรผืนที่ 4 สมาทานองคแหงผู —” —Tecãvarikaïga:triple-robe-wearer’s practice)หมวดที่ 2 ปณฑปาตปฏิสังยุตต (เกี่ยวกับบิณฑบาต — connected with almsfood)3. ปณฑปาติกังคะ (องคแหงผูถือเที่ยวบิณฑบาตเปนวัตร คํ าสมาทานวา “อติเรกลาภํปฏิกฺขิปามิ, ปณฺฑปาติกงฺคํ สมาทิยามิ” แปลวา “ขาพเจางดอติเรกลาภ สมาทานองคแหงผู—” — Piõóapàtikaïga: alms-food-eater’s practice)4. สปทานจาริกังคะ (องคแหงผูถือเที่ยวบิณฑบาตไปตามลํ าดับเปนวัตร คํ าสมาทานวา“โลลุปฺปจารํ ปฏิกฺขิปามิ, สปทานจาริกงฺคํ สมาทิยามิ” แปลวา “ขาพเจางดการเที่ยวตามใจอยาก สมาทานองคแหงผู—” — Sapadànacàrikaïga: house-to-house-seeker’spractice)5. เอกาสนิกังคะ (องคแหงผูถือนั่งฉัน ณ อาสนะเดียวเปนวัตร คือฉันวันละมื้อเดียว ลุกจากที่แลวไมฉันอีก คํ าสมาทานวา “นานาสนโภชนํ ปฏิกฺขิปามิ, เอกาสนิกงฺคํ สมาทิยามิ” แปลวา“ขาพเจางดการฉัน ณ ตางอาสนะ สมาทานองคแหงผู —” — Ekàsanikaïga: one-sessioner’s