พจนานุกรม พุทธศาสตร - โรงเรียนทอสี

[235] 174พจนานุกรมพุทธศาสตร5. มัจจุมาร (มารคือความตาย, ความตายเปนมาร เพราะเปนตัวการตัดโอกาสที่จะกาวหนาตอไปในคุณความดีทั้งหลาย — Maccu-màra: the Màra as death)Vism.211; ThagA.II.16,46.วิสุทฺธิ.1/270; เถร.อ. 2/24,383,441; วินย.ฏีกา1/481.[] มิจฉาวณิชชา 5 (การคาขายที่ผิดหรือไมชอบธรรม) เปนคํ าชั้นอรรถกถา บาลีเรียกอกรณียวณิชชา คือ “วณิชชาที่ไมควรทํ า”ดู [235] วณิชชา 5.[235] วณิชชา 5 (การคาขาย 5 อยาง ในที่นี้หมายถึง การคาขายที่เปนอกรณียะสํ าหรับอุบาสก คือ อุบาสกไมควรประกอบ — Vaõijjà: trades which should not be plied by alay disciple)1. สัตถวณิชชา (คาขายอาวุธ — Sattha-vaõijjà: trade in weapons)2. สัตตวณิชชา (คาขายมนุษย — Satta-vaõijjà: trade in human beings)3. มังสวณิชชา (คาขายเนื้อสัตว — Ma§sa-vaõijjà: trade in flesh; อรรถกถาแกวาเลี้ยงสัตวไวขาย — trade in animals for meat)4. มัชชวณิชชา (คาขายของเมา — Majja-vaõijjà: trade in spirits or narcotics)5. วิสวณิชชา (คาขายยาพิษ — Visa-vaõijjà: trade in poison)A.III.207.องฺ.ปฺจก.22/177/233.[] วัฑฒิ หรือ วัฒิ หรือ วุฒิ 5 ดู [249] อริยวัฑฒิ 5.[236] วิมุตติ 5 (ความหลุดพน — deliverance) ดู [224] นิโรธ 5.[] เวทนา 5 ดู [112] เวทนา 5.[237] เวสารัชชกรณธรรม 5 (ธรรมทํ าความกลาหาญ, คุณธรรมที่ทําใหเกิดความแกลวกลา — Vesàrajjakaraõa-dhamma: qualities making for intrepidity)1. ศรัทธา (ความเชื่อที่มีเหตุผล มั่นใจในหลักที่ถือและในการดีที่ทํา — Saddhà: faith; confidence)2. ศีล (ความประพฤติถูกตองดีงาม ไมผิดระเบียบวินัย ไมผิดศีลธรรม — Sãla: good conduct;morality)3. พาหุสัจจะ (ความเปนผูไดศึกษาเลาเรียนมาก — Bàhusacca: great learning)4. วิริยารัมภะ (ปรารภความเพียร คือ การที่ไดเริ่มลงมือทํ าความเพียรพยายามในกิจการนั้นๆ อยูแลวอยางมั่นคงจริงจัง — Viriyàrambha: exertion; energy)5. ปญญา (ความรอบรู เขาใจชัดในเหตุผล ดี ชั่ว ประโยชน มิใชประโยชน เปนตน รูคิด รูวินิจฉัย และรูที่จะจัดการ — Pa¤¤à: wisdom; understanding)A.III.127.องฺ.ปฺจก.22/101/144.