พจนานุกรม พุทธศาสตร - โรงเรียนทอสี

[320] พจนานุกรมพุทธศาสตร234vain talk or gossip)ค.มโนกรรม 3 (การกระทํ าทางใจ — Manokamma: mental action)8. อนภิชฺฌา (ความไมคิดเพงเล็งอยากไดของเขา — Anabhijjhà: non-covetousness)9. อพฺยาปาท (ความไมคิดรายตอผูอื่น — Abyàpàda: non-illwill)10. สมฺมาทิฏิ (ความเห็นชอบ ถูกตองตามคลองธรรม — Sammàdiññhi: right view)D.III.269,290. ที.ปา.11/360/284; 471/337.[320] กุศลกรรมบถ 10 2 (ทางแหงกุศลกรรม, ทางทํ าความดี, กรรมดีอันเปนทางนํ าไปสูความสุขความเจริญหรือสุคติ — Kusala-kammapatha: wholesome course of action) วาโดยขอธรรมสมบูรณ (แปลตัดเอาแตใจความ) ดังนี้ก.กายกรรม 3 (การกระทํ าทางกาย — bodily action)1. ปาณาติปาตํ ปหาย ฯเปฯ สพฺพปาณภูตหิตานุกมฺป โหติ (ละการฆาการเบียดเบียน มีเมตตากรุณาชวยเหลือเกื้อกูลกัน — to avoid the destruction of life and be anxious forthe welfare of all lives)2. อทินฺนาทานํ ปหาย ฯเปฯ อทินฺนํ เถยฺยสงฺขาตํ อนาทาตา โหติ (ละอทินนาทานเคารพกรรมสิทธิ์ในทรัพยสินของผูอื่น — to avoid stealing, not violating the right toprivate property of others)3. กาเมสุมิจฺฉาจารํ ปหาย ฯเปฯ น จาริตฺตํ อาปชฺชิตา โหติ (ละการประพฤติผิดในกามไมลวงละเมิดประเพณีทางเพศ — to avoid sexual misconduct, not transgressing sexmorals)ข. วจีกรรม 4 (การกระทํ าทางวาจา — verbal action)4. มุสาวาทํ ปหาย ฯเปฯ น สมฺปชานมุสา ภาสิตา โหติ (ละการพูดเท็จ ไมยอมกลาวเท็จเพราะเหตุตนเอง ผูอื่น หรือเพราะเห็นแกผลประโยชนใดๆ — to avoid lying, notknowingly speaking a lie for the sake of any advantage)5. ปสุณํ วาจํ ปหาย ฯเปฯ สมคฺคกรณึ วาจํ ภาสิตา โหติ (ละการพูดคํ าสอเสียด ชวยสมานคนที่แตกราวกัน สงเสริมคนที่สมัครสมานกัน ชอบกลาวถอยคํ าที่สรางสามัคคี — toavoid malicious speech, unite the discordant, encourage the united and utterspeech that makes for harmony)6. ผรุสํ วาจํ ปหาย ฯเปฯ พหุชนมนาปา ตถารูป วาจํ ภาสิตา โหติ (ละคํ าหยาบ พูดแตคํ าสุภาพออนหวาน — to avoid harsh language and speak gentle, loving, courteous,dear and agreeable words)7. สมฺผปฺปลาป ปหาย ฯเปฯ กาลวาที ภูตวาที อตฺถวาที ธมฺมวาที วินยวาที นิธานวตึวาจํ ภาสิตา โหติ ฯเปฯ (ละการพูดเพอเจอ พูดแตคํ าจริง มีเหตุผล มีสารประโยชน ถูก