Descarga en formato PDF - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Xesús Ferro Ruibal, Xacinta Varela Martínez. Fraseoloxía e paremioloxía nos escritos do P. Martín Sarmiento (1695-1772)4.2.3. Fágamelo vostede con as perniñas largas, que o quero para tecelán. [1762-1772]Vímolo en 2.4.2. Neste caso Sarmiento desautomatiza a frase proverbial dunha anécdotapopular e humilde para convertela en vehículo dunha aceda crítica contra osfuncionarios que utilizan a súa ciencia e a súa función pública para accións inxustas.“Fágamelo vostede ... con las uñas largas, que le quiero para escribano”. Sarmientonon o cita explicitamente pero na súa desautomatización manifesta que coñece moi beno refrán galego Onde o escribán mete a pruma, mete o demo a uña. Tamén esta é unhaidea central do pensamento humanista daquel sabio: a ciencia ten que estar ó servizo damellora das condicións de vida dos seres humanos empezando polos máis humildes.Poucas cousas o irritaban máis cá petulancia e a ingratitude con que algunhas persoas,ás que a vida lles concedera a oportunidade de faceren unha carreira e obteren un oficiopúblico, trataban os humildes eternos contribuíntes ós que debían servir. Por iso nonlimita a desautomatización ós escribáns e puntualiza: “Lo mismo se podrá aplicar a otrode los oficios de arriba que sean perpetuos y hereditarios” (SARMI-660:4003; Monteagudo:3,152).Estas desautomatizacións indican que Sarmiento non entende a fraseoloxía como unelemento inerte da comunicación, senón como algo activo, suxeridor e multiplicador dacomunicación, tal e como entre nós, describiu a obra memorable de Mokienko (2000).Destas operacións, que observamos en tres fraseoloxismos galegos, hai moitos máisexemplos sobre refráns casteláns, como é natural, porque el escribe nesa lingua 67 .5. Referencias bibliográficas5.1. Bibliografía primaria (contida no Tesouro Fraseolóxico Galego)10005 (Algún lugar da provincia). Informantes anónimos do 'Refraneiro'de VázquezSaco. Citado en VAZQUEZ SACO, Francisco (1962-2003): Refraneirogalego e outros materiais de tradición oral. Cadernos de Fraseoloxía Galega5, 2003.10208 Ames (Proupín. San Tomé de Ames). Villaverde Marcos, Manuel. Citado enVAZQUEZ SACO, Francisco (1962-2003): Refraneiro galego e outrosmateriais de tradición oral. Cadernos de Fraseoloxía Galega 5, 2003.10613 Arzúa. Pampín Basteiro, Argimiro. Citado en VAZQUEZ SACO, Francisco(1962-2003): Refraneiro galego e outros materiais de tradición oral.Cadernos de Fraseoloxía Galega 5, 2003.10614 Arzúa (Burres). Duro Quintela, José. Citado en VAZQUEZ SACO, Francisco(1962-2003): Refraneiro galego e outros materiais de tradición oral.Cadernos de Fraseoloxía Galega 5, 2003.10911 Betanzos. CUNS LOUSA, Xulio (1992): O que non quedou no protocolo.Excmo. Concello de Betanzos, Betanzos 1992. Os tres últimos díxitos indicana páxina.67 Para o lector non especialista cómpre dicir que Sarmiento, por residir en Madrid, escribiu a maior parte dasúa obra en castelán, pero que tamén ten obra en galego, creada precisamente para facer eses extensos edetallados comentarios filolóxicos que o fixeron pai da filoloxía moderna. Referímonos ó Coloquio deveinticuatro gallegos rústicos do que se pode acceder en PDF ó manuscrito autógrafo (SARMI-COL)[http://consellodacultura.org/mediateca/documento.php?id=316]. [15.2.2012].148 Cadernos de Fraseoloxía Galega 14,2012, 99-163. ISSN 1698-7861