İş ve Meslek Danışmanlığı Eğitim Kitabına ... - Türkiye İş Kurumu

Eğitim ihtiyaç analizi, eğitim faaliyetleri sonucunda ulaşılmak istenen amacın belirlenmesi, mevcut eğitim
düzeyinin tespit edilmesi ve bu düzeyin arzu edilen düzeye göre oluşan performans farkının ortaya konulması
ile başlamaktadır (Bogardus, 2009, s. 264). Bu bağlamda gözlem aşamasına kapsamında aşağıda belirtilen
adımlar takip edilmelidir.
1.Adım: Farkın Tanımlanması
Daha önceden de belirtildiği üzere eğitim ihtiyaç analizi, mevcut performans düzeyi ile arzu edilen
performans düzeyi arasındaki farkı ortaya koymak üzere yapılan sistemli bir süreci kapsamaktadır (Tyson,
2006, s. 217). Burada dikkat edilmesi gereken husus, söz konusu bu farkın giderilmesi için en uygun ve
gerekli yöntemin eğitim olup olmadığının belirlenmesidir.
Şüphesiz ki, bahsi geçen mevcut performans düzeyi ile arzu edilen performans düzeyi arasındaki farkın tespit
edilmesi kolay bir süreç değildir. Tüm ihtiyaçları tek başına belirlemek pek olası değildir. Gün içinde tüm
süreçler izlenmeli ve en alt kademeden en üst kademeye kadar tüm departmanlardaki çalışanlar ile devamlı
olarak etkileşim içinde olunması gerekmektedir. Esas itibariyle çoğunlukla üst yönetim ya da departman
yöneticileri tarafından eğitim ihtiyacı ile ilgili istekler gelecektir. Bu durum eğitim departmanının işini
kolaylaştırırken, herhangi bir geribildirim olmadığı zamanlarda, eksiklik ve ihtiyaçların izlenmesini
zorlaştırmaktadır. Bu adımda çözüm bulmaktan çok, tespit edilecek ihtiyaçlara odaklanmak önemlidir. Sürekli
olarak örgütün izlenmesi, süreçlerin dikkatlice takip edilmesi, beklenti ve isteklerin gözlemlenmesi, çalışanlar
ile biçimsel olmayan iletişimin sağlanması oldukça önemlidir. Çalışanlara bireysel ihtiyaçlarının ne olduğunu
sormak, onların tutum ve davranışlarını değerlendirmek, performans farkını tespit edebilmek için öne çıkan
yollardır. Bunun yanında doğrudan çalışanlardan bilgi toplanamadığı zaman, anket ve görüşme gibi
tekniklerden de yararlanılabilir. Örgütün tümünü kapsayan bir resim çekmedikçe, herhangi bir ihtiyaca
gerektiğinden çok daha fazla önem verilebileceği unutulmamalıdır, böyle bir durum örgüt için ciddi kayıplara
neden olacaktır (McArdle, 2010, s. 11).
Eğitim ihtiyaçlarını belirlemenin temel amacı eğitime ihtiyaç olup olmadığının, kim için gerekli olduğunu ve
hangi görevlerde eğitim alınması gerektiğini belirlemek olduğu için ihtiyaç belirleme sürecinde yöneticilere,
eğiticilere ve çalışanlara yer vermek önemlidir (Noe, 2009, s. 90).
2.Adım: Verilerin Düzenlenmesi
Gözlem aşamasının ikinci adımı, şu ana kadar elde edilen bilgilerin düzenlenmesidir. Bu adımda, elde edilen
veriler sınıflandırılır, eğitim gerektiren ihtiyaçlar ile gerektirmeyenler ayrılır. Örneğin, ihtiyaç olarak
görülebilecek bazı durumlar, örgütsel ücretlendirme politikalarında yapılabilecek bir değişiklik ile giderilebilir.
Böylesi bir ihtiyaç için eğitim planlamak yersiz olacaktır. Eğitim ihtiyacı gerektiren konular tanımlanır.
Çoğunlukla eğitim ihtiyacı performansa bağlı olarak gereklilik arz etmektedir. Örneğin, çalışanların işleri daha
yapabilmelerini sağlamak, yeni işe alınan personelin adaptasyonu, teknik ve prosedürsel değişiklikler
hakkında çalışanların bilgilendirilmesi vb. konularda eğitimler söz konusu olabilir. Böylelikle ihtiyaçlar
sınıflandırıldıktan sonra her bir liste önem sırasına koyulmalı ve düzenlenmelidir (McArdle, 2010, s. 12-14).
3.Adım: Eğitim İhtiyaçlarının Önem Sırasının Belirlenmesi
245