İş ve Meslek Danışmanlığı Eğitim Kitabına ... - Türkiye İş Kurumu

daha sonra bu fikirleri değerlendirme yoluna gidebilirler. Burada önemli olan bireyin olabildiğince çok sayıda
fikir üretmesidir. Beyin fırtınası çeşitli ilkelerden hareketle fikirlerin ortaya çıkarılmasına dayanır. Bu ilkeler
şöyle özetlenebilir (Efil, 1999, s. 142-143):
Açıklanan fikirler asla tenkit edilmemelidir.
Hiçbir fikir başlangıçta tartışılmamalıdır böylece daha fazla fikir toplanması kolaylaşır.
Açıklanan fikirden tereddüt edilmemelidir.
Herkes birbirini dikkatlice dinlemelidir.
Olumsuz hareket ve tutumlarda bulunmamak ve çatışmaya meydan vermemek gerekir.
Herkes bir kere konuşmaya mecburdur.
9.4. Çoklu Oylama
Probleme ilişkin çözüm alternatiflerinin bireyin çalışma arkadaşlarının ya da güvenebileceği kişilerin katılımıyla
oluşturulan bir grup tarafından oylanması yoluyla seçilmesi tekniğidir. Bu teknikte her bir fikir oylanır, grup
üyesi sayısına oranla önemsenmeyebilecek kadar az sayıda oy alan fikirler elenir. Kalan fikirler tekrar oylanır,
bu süreç bir fikrin seçilmesine kadar devam eder.
9.5. Nominal Grup Tekniği
Herhangi bir yöntemle üretilen fikirlerin eşit katılımla önem sırasına göre sıralanması nominal grup tekniği
olarak tanımlanmaktadır. Hangi sorunların üzerinde hangi sıra ile çalışılacağı seçilirken genelde sesi yüksek
çıkanın yâda yetki bakımından üst sıralarda bulunan kişilerin istediği olur. Nominal tekniğin avantajı sorun
seçiminde herkesin eşit olmasını sağlamasıdır. Bu teknikte birçok kişinin eşit biçimde katılımı sağlandığından
daha katılımcı ve objektif sonuçlar ortaya çıkar (Bayraktaroğlu, 2008).
9.6. Sebep – Sonuç Diyagramı (Balık Kılçığı Tekniği)
Problem ana konulara ve alt konulara ayrılarak bir çizimle gösterilir. Her ana konunun birkaç alt konusu ve
her birinin çok sayıda sebepleri olduğundan ortaya çıkan çizim balık kılçığını andırır. Bundan dolayı balık
kılçığı ismiyle de anılan bu teknik kişilerin sistematik bir şekilde düşünmesine yardımcı olur. Sebep-Sonuç
Diyagramının amacı, problemlerin anlaşılırlığını farklı bakış açıları ile ele alınmasıdır. Bu teknikte her bir
problem için genel sebeplerden yola çıkarak en yakın sebepten en uzak sebebe kadar tüm sebepler ortaya
konmakta ve bütün ayrıntıları görmeye imkân tanımaktadır (Sarıkaya, 2003).
9.7. Pareto Analizi
Bir problemi oluşturan nedenleri ortaya koyarak önemlileri önemsizlerden ayırmaya yarayan bu yöntem,
problemi çözmekten daha çok hangi sorunların daha önce çözülmesi gerektiğini teşhis etmeye yardımcı
olmaktadır. Birçok alanda kullanılan Pareto analizinin temel vurgusu problemlerin %80’i sebeplerin %20’si
tarafından meydan gelir şeklindedir. Pareto analizi önemli sebepleri daha az önemli olan sebeplerden ayırmak
için kullanılır. Bu teknikte olaylar grafik kullanılarak gösterildiğinde, problemin en önemli sebebi üzerinde
durulduğundan ve önceliklerin belirlenmesine yardımcı olduğundan birçok alanda kullanılabilmektedir.
Özellikle kalite kontrol ve kalite geliştirme programlarında kullanılmaktadır (Özcan, 2001).
474