İş ve Meslek Danışmanlığı Eğitim Kitabına ... - Türkiye İş Kurumu

Kazanılmış bilgi ve deneyimler: Örneğin, işsizliğin nedenleri ile ilgili farklı alanlardaki uzmanların farklı
yorumlarda bulunmasıdır.
İhtiyaçlar, istekler, duygular: Örneğin, acıkan kişinin yiyecekleri veya işini değiştirmek isteyen kişinin yol
üzerindeki iş ilanlarını daha çabuk fark etmesidir.
1.2.2. Düzenleme
Algılama sürecinin ikinci aşaması düzenlemedir. Kişinin çevresindeki uyaranları duyumsaması, iç ve dış
faktörler doğrultusunda seçmesi sonunda tüm girdiler değerlendirilmekte, bir yapbozun parçaları gibi
düzenlenmekte ve anlam kazanmaktadır (Erdoğan, 1999).
Kişilerin belli bir algılama kapasiteleri olduğundan daha önce söz edilmişti. Algılamadaki sınırlılık nedeniyle,
kişi çevredeki tüm uyaranları duyumsayamamakta ve kimi zaman bir olay, cisim ya da kavramla ilgili eksik
bilgilerle ya da tam olarak kavrayamadığı verilerle karşı karşıya kalmaktadır. Buna bağlı olarak düzenleme
aşamasında, alınan girdilerle ilgili birtakım gruplamalar, tamamlamalar ve basitleştirmeler yapılmaktadır.
Düzenleme aşamasında aşağıdaki süreçler algılamayı kolaylaştırmaktadır (Passer vd., 2009):
Şekil – Zemin Algısı
Kişinin uyarıcıları, odak alan ve kenar alanda toplayarak düzenlemesi olarak tanımlanmaktadır. Buna göre
algısal anlamda dikkat edilen şey şekil, onun ardında kalanlarsa zemin olarak algılanmaktadır Odak alana
girenler (şekil olanlar) nettir, belirgindir; arkalarda kalanlar (zemin olanlar) ise siliktir. Mesela kalabalık bir
ortamda arkadaşını dinleyen bir kişi tarafından, arkadaşı ve anlattıkları şekil, diğer insanlar ve nesneler ise
zemin olarak algılanmaktadır.
Gruplama
Uyarıcıların anlamlı bir şekilde bir araya toplanarak gruplanmasıdır. Gruplama bazı kurallara göre
yapılmaktadır. Bunlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Tamamlama: Tamamlanmamış şeyleri tamamlayarak algılama eğilimidir. Örneğin, kesik çizgilerle
oluşturulmuş şekil, ilk anda kare olarak algılanmaktadır ya da baskı hatası nedeniyle bazı harfler eksik
olmasına karşın, yazı bütün olarak okunabilmektedir.
Devamlılık: Korna çalarak birbirini takip eden araçların, bir konvoy olarak algılanmasıdır.
Yakınlık: Birbirine yakın olan nesne ya da insanların bir grup olarak algılanmasıdır. Örneğin, bir durakta
bekleyen bir kadın, bir erkek ve bir çocuk aile olarak algılanabilecektir.
Benzerlik: Benzer parçaların bir araya getirilmesi eğilimidir. Bir fabrikada çalışanların üniforma renklerine göre
beyaz ve mavi yakalı olarak algılanmasıdır. Yakınlık ve benzerliğin bir arada olduğu durumlarda, birey yakınlık
kuralına göre algılamaktadır.
Tamamlama Devamlılık Yakınlık Benzerlik
Tamamlama Devamlılık Yakınlık Benzerlik
284