İş ve Meslek Danışmanlığı Eğitim Kitabına ... - Türkiye İş Kurumu

gereksinimlerini dikkate aldığı için bireye kendi çalışma programı üzerinde daha fazla kontrol imkanı
sağlamaktadır. Bireyler böylece eş zamanlı bazı gereksinimlerini giderme imkanına sahip olmaktadır. Bu
uygulamada birey haftanın beş günü tam çalışmak yerine aynı çalışma süresini dört günde tamamlayıp bir
gününü boşa çıkarabilmektedir (Barney ve Griffin, 1992).Evde yapılabilecek çalışmaları evden yürütmek
popülerleşmeye başlayan uygulamalardan biridir. Bilgisayar kullanımının sağladığı olanaklar bunu mümkün
kılmaktadır.
İşin Yeniden Düzenlenmesi
Bireyin yaptığı işin doğasında değişiklikler yapmak da sık kullanılan güdülenme tekniklerindendir. İş
rotasyonu; yani aynı işi firmanın farklı şubelerinde, birimlerinde yapmak; işi genişletmek, işi zenginleştirmek
yapılabilecek düzenlemeler arasındadır. Bu konuda beklenti kuramından yararlanmak faydalı olmaktadır.
Araştırmalar işteki düzenlemelerin artmasının güdülenmeyi artırdığını desteklemektedir (Barney ve Griffin,
1992).
Güdülenmeye dayalı yaklaşımlar, devamsızlık, iş bırakma ve düşük performans gibi memnuniyetsizliğin işareti
olan olumsuz davranışlar yerine, çalışanların iş doyumu, içsel güdülenmesi gibi duygusal ve tutumsal
tepkilerini artırmayı amaçlamaktadır. Bu konuda üç teknik kullanılmaktadır: iş alanını genişletme, işi
zenginleştirme, iş devri.
İş Alanını Genişletme: Üretim kalitesini, güdülenmeyi ve çalışanın iş doyumunu artırmada etkili bir yöntem
olduğu iddia edilmesine karşın, yapılan araştırmalar önemli bir etkisi olduğunu desteklememektedir. Bu
nedenle iş alanını genişletmek, daha kapsamlı bir uygulamanın parçası olarak kullanıldığında daha etkili
olabilmektedir (Williams, 2000).
İş Devri: İş devri, çalışanın uzmanlık gerektiren bir işten bir diğerine geçmesine dayalı bir yöntemdir. Böylece
çalışanlar yalnızca bir işte çalışmak yerine, verilen fırsat sayesinde iki veya daha fazla farklı işte performansını
sergileyebilmektedir. Yöneticilere göre çalışanlar bu yöntemin uygulanması sayesinde, mensubu oldukları
örgüte daha geniş bir açıdan bakabilmektedirler. Bu yaklaşımın uygulanması için çalışanın birden fazla işte
yetiştirilmesi gerekmektedir (Williams, 2000).
İş Zenginleştirme: İşi zenginleştirme yaklaşımı, Frederick Herzberg‘in iş doyumu konusundaki hijyen
kuramının uygulama alanında çalışanları güdülemek için kullanılmasına dayalıdır. İş zenginleştirme tekniği,
kuramsal olarak Herzberg’in kuramına dayanır, amacı diğer teknikler gibi, bireye başarı fırsatı tanımak,
tanınma olanağı sunmak, işe teşvik etmek, sorumluluk alması ve işinde ilerlemesini sağlamaktır. İşi
zenginleştirme tekniği, bireyin kendi işi üzerindeki kontrolünü artırmaya dönük çalışmaları kapsar. Bireyin
kendisini düzenli olarak takip etmesini, iş performansını değerlendirmesini ve süpervizörden destek almasını
içerir (Williams, 2000).
359