İş ve Meslek Danışmanlığı Eğitim Kitabına ... - Türkiye İş Kurumu

Elin yüzü kapatması genel olarak olumsuzluk, endişe, şüphe ve yalana dair bir ipucu olarak
değerlendirilmektedir (İzgören, 2006, s. 55). Bu jesti genellikle aldatıcı sözler söyleyen kişi, yaptığını belli
etmemek için kullanmaktadır. Bu jestte, eller ağzın bir kısmını kapatmakta baş parmak ise yanağa doğru
bastırılmaktadır. Yalan söyleyen kişiler bu jesti çok sık kullanmaktadırlar. Fakat dinleyici bu jesti yaptığı
zaman bu onun karşısındaki kişinin yalan söylediğini düşündüğünü ve bu durumdan rahatsız olduğunu
göstermektedir.(Sharma, 2005, s . 50).
Elin Çeneyi Okşaması
Bu hareket bir karar verme sürecini ve yoğunlaşma isteğini ifade etmektedir. Dikkat ve yoğunlaşma isteğini
gösteren bir diğer ipucu ise, işaret parmağının başı gösterdiği, elin ise yanağa dayalı olduğu duruştur
(İzgören, 2006, s. 55).
Buruna dokunmak
Bu hareket aslında ‘eliyle ağzını kapatma’ hareketinin daha ince versiyonudur. Bu hareketi yaparken bazen
insanlar burunlarının alt kısmını ovuşturmaktadır. Kişinin aklına olumsuz bir düşünce geldiğinde, bunu
gizlemek için en hızlı yol eliyle ağzını kapatmaktır ya da daha ince yolu burnuna dokunmaktır. Ağız kapama
hareketinde olduğu gibi, buruna dokunma jesti de konuşmacı tarafından yalanı saklamak için kullanılmakta,
dinleyicinin bunu kullanması ise şüphe göstergesi olarak yorumlanmaktadır (Sharma, 2005, s. 51).
Göz ovuşturmak
Bu hareketle beynimiz aldatmacayı, şüpheyi ya da yalanı engellemektedir. Yalan söyleyen kişi bu hareketi
yaparak, yalan söylerken karşısındakine bakmamış olmaktadır. Kadınlar gözlerini erkeklerden daha az ve
yumuşak ovuşturmakla birlikte genellikle dinleyiciye bakmamayı tercih etmektedirler (Sharma, 2005, s. 51).
İşaret parmağı ile göze dokunmak ise karşıdaki kişinin konuya ilgisinin, dikkatinin azaldığını ya da stres
altında olduğunu göstermektedir (Hanisch, 2008, s. 37). Baş aşağı konumda ve her iki göz kapalı
durumdayken işaret parmağı ile bir göze dokunma hareketi çocukça bir hareketi çağrıştırmakta ve bu kişinin
yakınlık aradığı anlamına gelmektedir (Hanisch, 2008, s. 39).
Kulak ovuşturmak
Bu hareket dinleyicinin elini kulağının çevresine getirerek kötü şeyleri duymaktan kaçınmasını ifade
etmektedir. Elini kulağına götüren bir dinleyicinin bu hareketi, yeterince dinlediği artık konuşmak istediği
şeklinde yorumlanabilmektedir (Pease, 2003, s. 69).
Kendine Dokunmak
İnsanlar hoş olmayan bir durum yaşadıklarında, beyinleri normal konuma geçmek için bedeni rahatlatıcı bazı
davranışlarda bulunmaya yönlendirmektedir. Yatıştırıcı davranışlar birçok şekilde görülebilmektedir (Navarro,
Karlins, 2010, s. 41).
Elleri vücuda temas ettirmek sakinleştirici bir etki yapmaktadır. Kendine dokunma hareketi, şaşırma, utanma,
şüphe, kaygı gibi duyguları ifade etmektedir. Temas özellikle yüz ve ense gibi bölgelerde daha etkili
555