İş ve Meslek Danışmanlığı Eğitim Kitabına ... - Türkiye İş Kurumu

Duyguların Açıklanması
Danışmanlık yapan kişi eğer kendi duygularını iyi ifade edebiliyorsa, danışanın duygularını da anlayarak doğru
olarak geri-yansıtabilir. Dinleyen kişi olayla ilgili kendi duygularını açarak konuşan kişinin daha iyi duygu
ifadesinde bulunmasına yardımcı olur. Duyguları ifade ederken iletişim engellerinden kaçınmak gerekir.
Duygu açıklamalarında beden dili ve sözlü iletişimden yararlanılır. Bazı danışanlar duygularını ifade etmekte
zorlanırlar. Böyle durumlarda sözlü olmayan ipuçlarını dikkate almak gerekir. İnsanlar ne kadar duygularını
saklamaya çalışırsa çalışsın, yüz ifadesi, jest ve mimikler ile diğer beden dili işaretleri duygularını ele verir. İyi
bir danışanın sözlü olamayan işaretleri okumada uzman olması beklenir. Aynı zamanda duyguları ifade etmek
için zengin bir kelime dağarcığına sahip olmak gerekir. Çoğu insan için duygularını açıklayan kelimeleri
bulmak zordur. İngilizce duyguları ifade etmek için elli civarında kelimeye sahipken, ölü bir dil olan Sanskirt
dili binden fazla kelime duyguları sembolize etmektedir (Hall ve Hall, 1988). Türkçenin kelime hazinesinin
geliştirilmesi her sahada olduğu gibi, psikolojik danışmanlık açısından da önemli bir görevdir. Danışmanların
zengin bir kelime hazinesine sahip olması ve bunun içinde devamlı okuyarak genel kültürlerini genişletmeleri
bir ihtiyaçtır.
Duyguların Yansıtılması
Bazı kişiler için duygularını ifade etmek kolay görünse de, bazıları için bu çok kolay bir iş olmayabilir.
Danışman burada ifade edilenin yanında ifade edilemeyen duygulara ulaşmaya çalışmalıdır. Konuşan kişinin
genellikle farkında bile olmadığı, ancak konuşma ve bedensel ifadelerinin altında yatan duygu ve tutumları
ona geri yansıtarak konuyu daha iyi anlamasına yardımcı olma, duyguları yansıtmanın bir yoludur. Yansıtılan
duygular genellikle içeriğin bir parçasıdır. Yansıtma yolu ile kişinin duygu ve düşüncelerini tanımasına ve
kendisi hakkında gerçekçi bir benlik anlayışı geliştirmesine yardımcı oluruz. Çünkü danışmada, danışman
tarafından geri yansıtılan duygular psikolojik problemlerin önemli bir parçasıdır. Danışanlar bazı durumlarda
kaygı, öfke, umutsuzluk gibi negatif duygularını kabul etmek istemezler. Bazı durumlarda danışmanlar da
duyguları yanlış yorumlayabilir. Böyle durumlarda danışmanın belli duyguları vurgulaması danışmaya yardımcı
olmayabilir. Duyguların geri bildiriminin ustalıkla yapılması, danışma sürecinin devamı açısından önemlidir.
Kendiliğinden Açılım
Dinleyen kişi, danışanın yalnız olmadığını, benzer yaşantıları diğer insanların da tecrübe ettiklerini göstermek
amacı ile kendi hayatından örnekleri paylaşabilir. Konuşan kişi, kendini açan danışmanın olumlu ve olumsuz
yönleriyle bir insan olduğunu görerek rahatlar. Danışmanın kendini açması az zaman almalı ve konuşana
yardım amacını taşmalıdır. Unutmamak gerekir ki önemli olan danışmanın problemleri, düşünceleri değil,
danışanın problemleri ve çözüm yollarının keşfedilmesidir. Danışanın kendini açmasının faydaları şunlardır:
Güven duygusu
Paylaşım
Rahatlama
Saygının gelişimi.
Açılımın özel hayatla ilgili bilgiler ve o an ile ilgili düşünce ve duygular olmak üzere iki türünden bahsedilebilir.
Ustalık sahibi danışmanlar kendinden az bahsetme ile çok bahsetme arasında bir orta yol bulurlar. Kendini
388