İş ve Meslek Danışmanlığı Eğitim Kitabına ... - Türkiye İş Kurumu

Konuşma” tasarlanmış anlamsal yapının sözcüklerindeki dil sesleri ile ifade edilmesi” olarak belirtilebilir
(Gürzap, 2011, s. 58). Sunumda bir konuşmacının dikkat etmesi gereken en önemli konulardan biri sesin
kullanımıdır. Sesin tonu, vurgulamaları, konuşma hızı sunumda iletilmek istenen mesajın anlaşılırlığını
etkilemektedir (Malone, 1998, s. 163). Diğer önemli nokta ise duyulabilme ve anlaşılabilmedir. Söylenen söz
dinleyici tarafından önce duyulabilmeli sonra da anlaşılabilmelidir (Gürzap, 2011, s. 61).
İyi bir konuşmacıda aranan ses tonu tekdüzelikten uzak, yükselip alçalabilen ses tonudur. Ses sunum
yapılacak ortamın büyüklüğüne ve dinleyicilerin sayısına göre de ne zor işitilecek kadar zayıf ne de dinleyiciyi
rahatsız edecek kadar yüksek olmalıdır. Ayrıca konuşmacının sesi dikkatli bir şekilde boğumlanmalıdır. Açık
olmayan, mırıldanarak söylenen sözcükler konuşmacının zihninin karışık olduğunu göstermektedir. Dinleyiciler
için en uygun ses, rahatlıkla işitilebilen, tonu iyi ayarlanmış, ağızdan açık ve anlaşılır bir biçimde çıkan sestir
Ergin, Birol, 2005, s. 97-98).
Etkili bir sunum için konuşmacının fiziksel görünümü ve beden dilini kullanım şekli de büyük önem
taşımaktadır (Malone, 1998, s. 161). Öncelikle sunum yapacak kişinin dış görünümüne özen göstermesi
gerekmektedir. Çünkü konuşmacı hakkında ilk izlenimler birkaç dakika içerisinde oluşmaktadır (Sen, 2007, s.
111).
Özellikle konuşmacının sunum sırasında çok renkli kıyafetleri tercih etmesi dinleyicinin dikkatinin dağılmasına
yol açabilmektedir. Bunun yerine konuşmacının kıyafetini tek ya da iki renkli ve az desenli kumaşlardan
seçmesi önemlidir (Gürüz, Eğinli, 2010, s. 139).
Bir sunumda yapılması gereken en önemli hareketlerden biri dinleyicilerle göz teması kurulmasıdır. Bir
araştırmada dinleyicilerin algılayabildiği bilgilerin %38’inin göz teması ile sağlandığını göstermiştir. Sunum
sırasında göz teması sabit ve devamlı olmalıdır (Nelson, Wallick, 2007, s. 120).
Bir sunumda dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise ellerin kullanımıdır. Çünkü eller vurgulamak istenilen
noktaların belirtilmesine yardımcı olmaktadır (Malone, 1998, s. 162). Avuçların açık olması ise dürüstlükle
ilişkilendirilmektedir. Bir insan açık olmak istediğinde ellerini avuç içleri açık şekilde karşısındaki kişiye doğru
uzatmaktadır (Sharma, 2005, s. 17). Bu nedenle bir konuşmacının sunumda avuç içleri açık konumda ellerin
kullanması açık ve dürüst olarak algılanması açısından önemlidir.
Sunumda üzerinde durulması gereken hareketlerden biri de yüz ifadeleridir. Konuşmacı için en önemli yüz
ifadelerinden biri gülümsemedir. Gülümseme sunucunun rahat olduğunu ifade etmektedir. Ayrıca dinleyicilere
karşı dostça bir tavır içinde olduğunu göstermekte ve bu da dinleyiciler üzerinde olumlu etkiler yaratmaktadır
(Malone, 1998, s.162).
Sunum sırasında dinleyiciler de beden dilleri ile bazı mesajlar vermektedirler. Başarılı bir konuşmacı
dinleyicilerden gelen bu mesajları yorumlayabilmelidir. Dinleyicilerin rahatsızlık duyduğu ya da konuya olan
ilgisinin azaldığını belirten bazı ipuçları şu şekilde belirtilebilir: Stres durumunu belirten ilk ipucu
dinleyicilerden gelen sinyallerin kesilmesidir. Bunun ilk göstergesi ise göz temasının kesilmesidir. İkinci
gösterge ise dinleyicilerin bulunulan ortamdan ayrılma istediklerini gösteren bazı işaretlerdir. Bunlar, esneme,
ayakları yere vurma, bir şeyleri okuyor gibi davranmak olarak belirtilebilir (Siddons, 2008, s. 104). Başarılı bir
konuşmacı dinleyicilerden gelen bu mesajları değerlendirerek sunumunu ilgi çekici hale getirmelidir ve
dinleyicinin dağılan ilgisini toplayabilmelidir
585