İş ve Meslek Danışmanlığı Eğitim Kitabına ... - Türkiye İş Kurumu

Akılcı Dürtü Kuramı
İlk kez Robert Ellis tarafından geliştirilen bu kuram korku ve endişe dahil tüm korkuların denetlenebileceğini
ileri sürmektedir. Bunun için yapılması gerekenlerden ilki “olabilecek en kötü şeyleri düşünmek” tir. İkinci
adım “bunların olma ihtimalini düşünmek”tir. Üçüncü adım, “gerçekten olabilecekleri düşünmek”tir. Bu
noktada sunumda tarafınıza yöneltilebilecek zor sorular ve bur sorulara yanıt verememe durumları
düşünülmelidir. Daha sonra ise “muhtemel sorunları azaltmak” aşamasına gelinmektedir. Bu aşamada ise
çıkabilecek özel sorunlarda ne gibi davranışlarda bulunulabileceği düşünülmelidir. Ancak tüm bunlara rağmen
üzerinde denetim sağlanamayacak durumlarla da karşılaşılabileceği unutulmamalıdır.
Sistemli Etkisiz Hale Getirme
Bu yöntemde korkunun üstesinden gelebilmek için düş gücünden yararlanılır. Kişi hayal dünyasında kendine
korku yaratan şeyleri düşünerek onlarla başa çıkma yöntemlerini bulmaya çalışır. Bu şekilde kişi korkularını
nasıl bastıracağını öğrenmektedir.
3. Sunumun Planlanması
Planlama etkili bir sunum için en önemli adımdır. Etkili bir sunum planlaması yapmak şu sorulara cevap
aramakla başlamaktadır. (Kaul, 2005,s. 46) Bunlar:
1. Kim – Dinleyiciler kimlerden oluşmaktadır
2. Ne –Sunumun üzerinde durduğu konu nedir (içerik).
3. Niçin –Sunumun amacı nedir (amaç)
4. Nerede – Sunum nerede yapılacaktır (mekan)
5. Ne zaman –Sunum ne zaman yapılacaktır (zaman)
6. Nasıl – Sunumu ne şekilde yapılacaktır (sunum sırasında yararlanılacak materyaller)
Bu sorulara cevap verecek etkili bir sunum planlamasının aşamaları:, hedeflerin belirlenmesi, dinleyicilerin
analizi, sunum yerinin ve sunum zamanının belirlenmesi, sunum türüne karar verilmesi, sunumda kullanılacak
araç-gereçlerin seçimi olarak ifade edilebilir.
3.1. Hedeflerin Belirlenmesi
Bir sunuşu hazırlamanın ilk adımı hedefleri saptamaktır. Sunumun başında sunumun hedefinin/hedeflerinin
ne olduğu ve sunumun neden önemli olduğu hakkında bilgi verilmelidir. Bu nedenle bu konular sunum
yapacak kişinin zihninde berraklığa kavuşmuş olmalıdır (Adair, 2006, s. 156).
Etkili bir sunumda üç hedef dizisine ihtiyaç duyulmaktadır: Sunuşun hedefleri, konuşmacının hedefleri ve
dinleyicilerin hedefleri. Sunuşun hedefleri; sunumun bilgi mi vereceği, açıklamalarda mı bulunacağı, rapor mu
sunacağı, eğitim mi vereceği sorularına cevap vermektedir. Konuşmacının hedefleri sunumun hedefleri ve de
kişisel hedefler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Örnek olarak sunumla aktarılmak istenen bir projenin üst
yönetime aktarılması olabilir ancak konuşmacının övgü almak, terfi etmek gibi bunun dışında kendi kişisel
hedefleri de bulunabilir. Bir sunumda dinleyicinin hedefleri de konuşmacı gibi farklı olabilir (Bingaman, 1993,
s. 32-33).
578