‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

8. Ünite - Fiziko Kimyasal Yöntemler159Ifl›¤›n madde içindeki h›z› ne kadar küçükse, k›r›lma indisi o kadar büyüktür.Gelen ›fl›¤›n 90°’lik bir aç› ile ilerlemesi s›ras›nda ortaya ç›kan aç›ya kritik aç› denir(fiekil 8.2). Kritik aç›, ortamlar›n k›r›lma indislerine ba¤l›d›r ve belli bir de¤erdenbüyük olamaz. Kritik aç› yard›m›yla bir ortam›n k›r›lma indisi bulunabilir. Ortamlardanbirinin k›r›lma indisi biliniyorsa, kritik aç› kullan›larak di¤er ortam›n k›-r›lma indisi n 1 = n 2 x sin r formülü ile bulunabilir.fiekil 8.2Kritik aç›.Bir ortam›n havaya göre k›r›lma indisi bir ›fl›n demetinin ölçme ortam›na giriflaç›s›n›n sinüsünün, ç›k›fl aç›s›n›n sinüsüne oran›d›r. K›r›lma indisi n 20 ile ifadeDedilir. Bu ifade de k›r›lma indisinin ölçümünde kullan›lan ›fl›k ve ortam s›cakl›¤›,alt sembol ve üst s›cakl›k de¤eri olarak gösterilir.[ n ] 20 = sin i / sin rDK›r›lma indisi refraktometre ile ölçülür. K›r›lma indisi 20 ± 0.5°C’de ve sodyumunD-çizgisinin ( λ = 589.3 nm) dalga boyuna göre ölçülür.K›r›lma indisini etkileyen bafll›ca parametreler;• S›cakl›k - Ölçüm yap›lan ortam›n s›cakl›¤›, numunenin s›cakl›¤› : S›-cakl›¤›n de¤iflmesi, maddenin yo¤unlu¤unda de¤iflikli¤e neden oldu¤undank›r›lma indisini de etkiler.• Kullan›lan ›fl›¤›n dalga boyu : K›r›lman›n dalga boyu ile de¤iflimine dispersiyon(da¤›lma) denir. Kullan›lan ›fl›¤›n dalga boyunun artmas› sonucundak›r›lma indisinde azalma görülür. Buna normal dispersiyon denir. Absorpsiyonbölgeleri yak›n›nda daha fazla olan bu de¤iflmeye anormal dispersiyondenir. Bu nedenle k›r›lma indisi ölçülürken sodyum lambas›n›n Dçizgisi kullan›l›r.• Bas›nç : Bas›nc›n artmas›, maddede yo¤unluk artmas›na neden oldu¤undanbas›nç ve yo¤unluk aras›nda do¤ru orant› vard›r. Bas›nc›n artmas› sonucundak›r›lma indisi artar.Rekraktometre tipleri;• Abbe Refraktometresi• El Refraktometresi• Dald›rma Refraktometresi• Pulfrich Refraktometresi• Enterferans Refraktometresi