‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

160 Bitki Kimyas› ve Analiz Yöntemlerifiekil 8.3Abbe Refraktometresi; Laboratuvarlarda en çok kullan›lan refraktometre AbbeRefraktometresidir. Refraktometrelerde ana parça prizmad›r. Beyaz ›fl›k kullan›-larak prizma sistemi yard›m›yla sodyumun D çizgisi için k›r›lma indisi okunur.K›r›lma indisi bulunurken az miktarda s›v› kullan›l›r. Altta bulunan prizman›nüst yüzeyine numune s›v› film tabakas› halinde konulur. Bu yüzey pürüzlüdür. Bupürüzlü yüzeyde her bir pürüz bir ›fl›k kayna¤› gibi hareket ederek her do¤rultuda›fl›nlar yayar. Yay›lan ›fl›nlar yaklafl›k 0.1 mm kal›nl›¤›ndaki numuneden geçereküstteki prizmaya gelir. Oradan da cihaz›n dürbün k›sm›na ulafl›r. Beyaz ›fl›ktatoplam iç yans›man›n gözlenmesinde dispersiyondan (dispersiyon: renklerine ayr›lma)dolay› ayd›nl›k ve karanl›k alan› ay›ran net çizgi yerine spektrum band› görülür.Renklenme dürbün içinde bulunan Amici prizmas› veya prizmalar›n yard›-m›yla düzeltilebilir. Bu etkiyi ortadan kald›rmak için optik tüp merce¤inin önündebulunan ayar dü¤mesi kullan›l›r. Abbe refraktometresinde karanl›k ve ayd›nl›k çizgilerinçok keskin olmamas› bir dezavantajd›r. Okuman›n do¤ru olarak yap›labilmesiiçin karanl›k ve ayd›nl›k çizgilerin kesiflme noktas›n›n okuma merce¤inin alt›ndabulunan çapraz çizgilerin tam ortas›na gelmesi ve ayr›ca renklenmenin olmamas›gerekir. Bunun sonucunda gözlenen dairenin tam ortas›nda net olarak ayr›-m› yap›lm›fl karanl›k ve ayd›nl›k bölümler gözlenir. Cihaz›n üzerinde yer alan skalalar›görmemizi sa¤layan dü¤meye basarak maddenin k›r›lma indisini okuyabiliriz.Amici prizmas› daha önce renklerine ayr›lm›fl yani disperse olmufl beyaz ›fl›kdemetini tekrar beyaz ›fl›k demeti haline dönüfltürür. Bu beyaz ›fl›k demeti de sodyumunD ›fl›¤› gibi k›r›lma indisi verir.AbbeRefraktometresindkiprizmalar.fiekil 8.4Refraktometre ile oda s›cakl›¤›ndan farkl› bir s›cakl›kta da ölçüm yap›labilmektedir.E¤er farkl› bir s›cakl›kta ölçüm yap›lacaksa sisteme sirkülasyonlu bir su banyosuba¤lanarak s›cakl›k istenen de¤ere getirilir.Abbe refraktometresi ile 1.3000 - 1.8000 aras›ndaki k›r›lma indisleri ± 0.0002do¤ruluk derecesi ile okunabilmektedir. Abbe refraktometresinde k›r›lma indisiniokumak için gerekli olan numune miktar› oldukça azd›r. Bir damla numune yeterliolmaktad›r.AbbeRefraktometresindek›r›lma indisininbulunmas›.