‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

9.Ünite- Kromatografik Yöntemler177Kromatografide iyi ayr›mlar elde edebilmek için genel bir kural olarak, polarmaddelerin polar çözücülerde, apolar maddelerin ise apolar çözücülerde daha iyisürüklendi¤i kabul edilmektedir.Kloroform (CHCl 3 ) bir elektronegatif element fazla tafl›yan karbontetraklorür SIRA S‹ZDE (CCl 4 )’denbir -Cl daha az tafl›mas›na ra¤men daha polard›r. Neden?1SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹M‹deal adsorban özellikleri:• Hareketli fazda çözünmemelidir.• ‹nert olmal›d›r yani hareketli fazla ya da kar›fl›mdaki maddelerle SORU kimyasalreaksiyona girmemelidir.• Partikülleri eflit büyüklükte olmal›d›r.D‹KKAT• Kar›fl›mdaki maddelere ve hareketli faza ba¤l› olarak aktivitesi istenen düzeydeolmal›d›r. E¤er adsorban çok aktif ise madde adsorban yüzeyine s›k›-ca tutunaca¤›ndan sürüklenmesi yavafl olur. Adsorban›nSIRAaktivitesiS‹ZDEdüflük isemadde tutunmaz ve h›zl› bir flekilde sürüklenir.• Beyaz renkli olmal›d›r. Bu özellik, renkli bilefliklerin ayr›m›nda daha daönem tafl›maktad›r.Kromatografide en fazla kullan›lan adsorbanlar:Kromatografide kullan›lan adsorban maddelerin aktiviteleri oldukça K ‹ T A Pfarkl›d›r. Bunedenle, adsorbanlar; zay›f, orta ve kuvvetli adsorbanlar olmak üzere üçe ayr›l›r.Ayr›ca, adsorban›n aktivitesini de¤ifltirmek mümkündür. Örne¤in, kuvvetli adsorbanasu kat›larak aktivitesi düflürülebilir ya da zay›f adsorbana TELEV‹ZYON ›s› uygulan›p nem(su) uzaklaflt›r›larak aktivesi artt›r›labilir.Zay›f adsorbanlar: fieker, niflasta, selüloz, kizelgur, talk.Orta kuvvette olan adsorbanlar: Kalsiyum karbonat, kalsiyum fosfat, magnezyumfosfat, magnezyum hidroksit, kalsiyum hidroksit. ‹NTERNETKuvvetli adsorbanlar: Silikajel, alumina, aktif kömür, kaolin, magnezyum silikat,magnezyum oksit.PartisyonKar›fl›mdaki maddelerin birden fazla çözücü içerisinde çözünürlükleri oran›ndada¤›lmas› olay›d›r. Maddenin her iki fazda da¤›lma oran› Partisyon Faktörü (α) olarakbilinir ve 1 mL hareketsiz fazda çözünen gram cinsinden madde miktar›n›n yine1 mL hareketli fazda çözünen gram cinsinden madde miktar›na oran› olarak tan›mlan›r.Partisyon mekanizmas›nda hareketli faz gaz veya s›v›, hareketsiz faz ises›v›d›r (fiekil 9.1). Partisyon mekanizmas›n›n görüldü¤ü kromatografi tekniklerindehareketsiz faz› oluflturan s›v›, porlu bir destek madde üzerine kaplanm›flt›r. Heriki faz s›v› ise, s›v›-s›v› kromatografisi, hareketli faz›n gaz olmas› durumunda isegaz-s›v› kromatografisi olarak adland›r›l›r.Partisyon kromatografisinde maddenin hareketi hareketsiz fazdaki çözünürlü-¤üne ba¤l›d›r. Hareketsiz fazda çözünürlü¤ü fazla olan maddeler kromatografi sütunundaçözünürlü¤ü az olan maddelere oranla daha yavafl hareket eder ve buflekilde kar›fl›mdaki maddelerden ayr›lmas› mümkün olur.Partisyon kromatografisinde hareketsiz faz polar, hareketli faz ise apolar özelliktedir.Hareketsiz faz›n apolar organik s›v›, hareketli faz›n ise sulu veya sulu bir çözücü(polar özellikte) olmas› durumu ‘Ters Faz Partisyon Kromatografisi’ olarak tan›mlan›r.DÜfiÜNEL‹MSORUD‹KKATSIRA S‹ZDEAMAÇLARIMIZ AMAÇLARIMIZK ‹ T A PKizelgur veya diyatometopra¤›: Su yosunlar›s›n›f›ndan tek hücrelialglerin kal›nt›lar›ndanTELEV‹ZYONoluflan gözenekli ve emiciözellikte silisyum dioksityap›s›nda bir mineraldir.‹NTERNETKaolin: Granit kayaçlardanelde edilen, beyaz renkteyumuflak bir kil türüdür.