‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

3. Ünite - Sekonder Metabolitlerl›rlar. Hamamelitanen kristalize bir madde oldu¤undan yap›s› ayd›nlat›labilmifltir.Hidroliz edilirse 2 molekül gallik asit ve 1 molekül hamemeloz (Hidroksimetil d -riboz) a盤a ç›kar. Glikogallin 1 molekül gallik asit ve 1 molekül glikozdan meydanagelmifltir.Gallik tanen tafl›yan bafll›ca droglar: Gallae sinensis, Gallae quercinae, Valonea,Rhizoma radix, Hamamelidis cortex, Hamamelidis folium, Rosae flos, Caryophylli flos.B. Elajik TanenlerDaha kompleks yap›ya sahiptirler, elajik asit tafl›maktad›rlar. Elajik asit, canl›bitkide flekerlerle yar› asetal ba¤› ile birleflmifl olarak bulunur. Kestane tanenleri butiptir. Bu tanenlerde elajik asitten baflka luteik asit ve flebulik asit de bulunabilir.Elajik tanen tafl›yan droglar: Granati cortex, Quercus cortex, Eucalypti folia, Saliciscortex vb.Farmakopelerde tanen, “tannin veya tannik asit” (Acidum Tannicum TK) ismialt›nda kay›tl› bulunan madde digallik asitin D(+)-glikoz ile yapt›¤› esterlerin birkar›fl›m›d›r. Bu kar›fl›mda özellikle pentadigalloilglikoz bulunur.2. Hidroliz olmayan tanenlerHidroliz olmayan kondanse tanenlere “kateflik tanenler” ad› verilir. Bu maddelerasitlerle veya tannaz ile hidroliz olmaz. Kuvvetli asitlerle, s›cakta veya oksidasyonajanlar›yla, k›rm›z› veya esmer renkli bileflikler verirler. Bunlara “flobafen”ad› verilir. Çözücülerin ço¤unda çözünmezler. Kuru distilasyon ile pirokateflol verirler.Bu tanenler kateflinin kondensasyon ürünleridir. Kateflin ise ‘flavon’ nüvesitafl›yan flavonol’ün pentahidroksi türevidir. Alkali ergitme ile baz›lar›ndan floroglusinol meydana gelir.‹lk kateflin 1821 y›l›nda Acacia catechu bitkisinde Punge taraf›ndan izole edilmifltir.Daha sonra bunun epimer kateflinler kar›fl›m› oldu¤u aç›klanm›flt›r. 4 epimerflunlard›r: D(+)-Kateflin, L(-)-Kateflin, D(+)-Epikateflin, L(-)-Epikateflin ve rasematlar:DL(+/-) Kateflin ve DL(+/-) Epikateflin. Bitkide ilk önce D ve L epikateflinoluflmaktad›r, daha sonra a¤aç yaflland›kça rasematlar oluflur. Kateflin (pentahidroksiflavan) ile lökosiyanidol (heksahidroksi flavan)’un kondensasyonu sonucumeydana gelen dimer madde (lökosiyanidol - kateflin) lökosiyanidolün tabiive sabit flekli olup baz› çam türleri (örn; Pinus maritima) nin kabuklar›ndan eldeedilmekte ve provitamin P olarak tedavide kapiler damar bozukluklar›na karfl›C vitamini ile birlikte kullan›lmaktad›r. Kateflik tanen tafl›yan droglar: Catechu, Ratanhiaeradix, Filicis rhizoma, Colae semen, Cacao semen, Arecae semen, Chinaecortex, Cinnamomi cortex, Eucalypti folium, Theae folium, Hamamelidis cortex veHamamelidis folia.Psödo TanenlerGerçek tanenlerden daha düflük molekül a¤›rl›klar› vard›r. Bafll›ca psödo tanenlerve bulunduklar› droglar flunlard›r: gallik asit: Ravent rizomu ve gallik tanen tafl›yandroglarda, kateflinler: kondanse tanen tafl›yan droglarda, klorojenik asit: kavrulmuflkahve, Striknos tohumunda, ipekakuanhik asit: ‹peka kökünde bulunur.Tanenlerin kullan›m alanlar›: En önemli özellikleri taze hayvan derisini tabaklamaetkisidir, bu özelli¤inden dolay› dericilikte kullan›l›rlar. Derinin yumuflak geçirgenve çürüyebilecek durumdan, sert, geçirgenlik özelli¤ini kaybetmifl, uzun süreçürümeden muhafaza edilebilecek duruma geçmesinin nedeni tanenlerin derihücrelerindeki protoplazma albuminleri ile birleflmesi sonucu oluflan albumin-tanenbileflikleridir. Böylece dokular ölür, sertleflir, s›klafl›r ve geçirgenlik özelli¤inikaybeder. Tanenlerin bu özelli¤inden t›pta da yararlan›lmaktad›r.63Elajik Tanenler: Bitkiselkökenli, azotsuz, elajik asitinyar› asetal ba¤lar›ylaflekerlerle esterleflmesiyleoluflan maddelerdir.Kateflik tanenler: Kateflininkondensasyonu ile oluflmufl,asit veya enzim ile hidrolizolmayan tanenlerdir.Tabaklama: Derinin yumuflakgeçirgen ve çürüyebilecekdurumdan, tanenlerin derihücrelerindeki protoplazmaalbuminleri ile birleflmesisonucu oluflan albumintanenbilefliklerinin deriyesert, geçirgenlik özelli¤inikaybetmifl, uzun süreçürümeden muhafazaedilebilecek özellikkazand›rmas›d›r.