‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

182 Bitki Kimyas› ve Analiz YöntemleriSephadex: Dekstran veepiklorhidrin’in çaprazpolimerleflmesi ile eldeedilir. Çapraz dallanmaylafarkl› por ebad›na sahip, üçboyutlu a¤s› bir yap› vedayan›kl›l›k kazan›r. Bureçinenin suda fliflmeözelli¤i çapraz dallanmaoran› ile ters orant›l›d›r.Jel KromatografisiJel geçirgenli¤i (jel filtrasyon) mekanizmas›na göre ayr›m gerçekleflir. Kar›fl›mdakimaddelerin molekül büyüklüklerine göre ayr›m›n›n gerçekleflti¤i bir kromatografiçeflididir. Hareketsiz faz olarak genellikle Sephadex, poliakrilamit jelleri, agar veagaroz kullan›l›r. Hareketsiz faz bir çözücüde fliflirilerek sütuna doldurulur. Dahasonra ayn› çözücüde çözünmüfl olan madde kar›fl›m› sütun üst k›sm›ndan uygulan›r.Kar›fl›mdaki maddelerden büyük moleküller jel matriksine girmeyip jel partikülleriaras›ndan geçerek h›zl›ca ilerler ve ilk önce sütundan elüe olur. Daha küçükmoleküller, jel matrisine nüfuz ederek orta h›zda ilerler. En küçük moleküllerise jel içerisinde difüzyon yoluyla en yavafl ilerleyerek en son elüe olur (fiekil 9.5).Bu kromatografi tekni¤i, proteinler, aminoasitler, enzimler gibi büyük moleküllerinayr›lmas›nda kullan›l›r.fiekil 9.5Jel geçirgenli¤imekanizmas›nagöre ayr›m.ÇözücüJelpartiküllerBüyükmoleküllerKüçükmoleküllerGaz Kromatografisi (GK)Günümüzde en çok kullan›lan kromatografik tekniklerden biridir. Bu teknikte hareketlifaz mutlaka gazd›r ve tafl›y›c› gaz olarak isimlendirilir. Hareketsiz faz›n kat›olmas› durumunda gaz-kat› kromatografisi, s›v› olmas› durumunda ise gaz-s›v› kromatografisiolarak isimlendirilir. Ancak günümüzde gaz kromatografisi denildi¤indegaz-s›v› kromatografisi anlafl›lmaktad›r. Buradaki hareketsiz faz porlu kat› destekmadde (Kizelgur, atefl tu¤las› gibi adsorban özellikte bir madde) etraf›na kaplanm›fl,yüksek s›cakl›kta buharlaflmayan bir s›v›d›r (Apiezon ya¤lar›, polietilen glikol,silikon ya¤lar› gibi).GK’de sadece partisyon mekanizmas› rol oynar. Bu teknikte yüksek s›cakl›klarda(400°C’ye kadar) bozunmadan buharlaflabilen maddelerin ayr›lmas›nda kullan›-l›r. Uçucu olmayan maddeler ise kimyasal reaksiyonla (ör: ya¤ asitlerinin metillenmesi)uçucu hale getirildikten sonra GK ile analiz edilebilirler.Sistem bafll›ca flu k›s›mlardan oluflur (fiekil 9.6);• Tafl›y›c› gaz kayna¤›,• Ayr›m› yap›lacak kar›fl›m›n kolona verildi¤i enjeksiyon portu,• Ayr›m›n gerçekleflti¤i kolon,