‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

10. Ünite - Spektroskopik Yöntemler201Basit bilefliklerin bile spektrumlar›nda farkl› yükseklikte çok say›da pik görülür.Piklerin say›s›• Bilefli¤in yap›s›na• ‹yonlaflma potansiyeline• Bilefli¤in buhar bas›nc›na• Kullan›lan cihaz›n yap›s›na ba¤l›d›r.Spektrum üzerinde görülen her piki analiz etmek mümkün olmayabilir. Kütlespektrumunda fliddeti en fazla olan pike temel pik ad› verilir ve fliddeti % 100 olarakal›n›r. Di¤er iyonlar›n miktarlar› buna göre hesaplan›r. Al›nan bir spektrumüzerinde yap›lacak en önemli ifl spektrumdaki piklerden hangisinin moleküleriyon piki oldu¤unu tespit etmektir. Moleküler iyon genellikle kütlesi en büyükolan iyondur. Ancak fliddeti de¤iflebilmektedir. Moleküler iyonun kütlesi ayn› zamandaüzerinde çal›fl›lan molekülün kütlesini de vermektedir. Molekül kütlesi tespitindebu flekilde eriflilebilen do¤ruluk derecesine di¤er yöntemlerin hiçbiriyleeriflilemez.Moleküler iyon pikinin tespiti aromatik ve karbon-karbon çifte ba¤› tafl›yan bilefliklerdeçok kolay olmas›na karfl›l›k, büyük moleküllü hidrokarbonlarda, alkollerde,aminlerde ve eterlerde çok zordur. fiekerler ve poliaminler hemen hiç moleküleriyon piki vermezler. Moleküler iyon piki baz› durumlarda madde içerisindebulunan safs›zl›klardan gelen piklerle de kar›flabilir.Kütle Spektrometrisiyle yap›lan kalitatif analizler flu flekilde s›ralanabilir:• Hastane ya da adli t›pta zararl› maddelerin teflhisi• Çevre kirleticilerin belirlenmesi• Do¤al maddelerin analizleri• G›da maddelerinin analizleri• Petrol ürünlerinin analizleriBu tip maddeler kütle spektrometresine al›nmadan önce genellikle gaz kromatografisicihaz›nda bileflenlerine ayr›l›rlar. Kütle spektrometrisi yeni maddelerin yap›s›n›nayd›nlat›lmas›nda çok ayd›nlat›c› olan bir yöntemdir. Her zaman tek bafl›-na olmasa bile di¤er yöntemler ile birlikte büyük yararlar sa¤lar.D‹⁄ER SPEKTROSKOP‹K YÖNTEMLER• Atomik Spektroskopi• Emisyon Spektroskopisi• Elektron Spektroskopisi• Raman Spektroskopisi• Moleküler Floresans, Fosforesans ve Kemilüminesans SpektroskopisiAtomik SpektroskopiGaz halindeki atomlar›n veya gaz halindeki tek atomlu iyonlar›n absorpsiyon,emisyon ve floresans özellikleri üzerine kurulmufl olan spektroskopi dal›na AtomikSpektroskopi denir.Atomik Spektroskopi ile gaz halindeki atomlar›n ve iyonlar›n ultraviyole, görünüralan ve X ›fl›nlar› spektrumlar› incelenir. Ultraviyole ve görünür alan spektrumlar›n›alabilmek amac›yla numuneler öncelikle uygun bir s›cakl›kta gaz halindeatomlar veya gaz halinde tek atomlu iyonlar haline getirilmektedirler. Bundan sonrakibasamakta ise amaca göre numunenin absorpsiyon, emisyon veya floresansspektrumlar› al›n›r. Al›nan spektrumlar›n de¤erlendirilmesi ile atomlar›n hem kalitatifhem de kantitatif tayinleri yap›labilir.