‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

64 Bitki Kimyas› ve Analiz YöntemleriNormal dozlar, yaralanm›fl cilt üzerinde koagülasyon membran› (albumin-tanenzar›) oluflturur. Bu membran, alt›nda olan doku ve duyu sinir uçlar›n› d›fl uyar›c›(tahrifl edici) ajanlardan korur. Deri ve mukozada bir çeflit tabaklama yapar ve deriyüzeyini daha az permeabl hale getirir. Bunun sonucu tanenler haricen astrenjanve dahilen antidiyareiktir. ‹nce damarlarda vazokonstrüksiyon etkilidirler. Busebeple a¤›z ve bo¤az enflamasyonlar›nda, hemoroitlerde ve yüzeysel yaralardakullan›l›r. Tanen ekstreleri yan›klarda antienflamatuar olarak etki eder. Dahilen diyareyekarfl› kullan›l›r. Ba¤›rsak peristaltizmini azalt›r. Ayr›ca buna antiseptik etkide ilave olur. Serbest tanenler ince ba¤›rsa¤›n alkali ortam›nda çabucak parçalan›r.Bu yüzden tanen bileflikleri (tannalbin v.s.) veya daha iyisi kompleks bitki ekstrelerikullan›l›r. Böylece tanenlerin sindirim s›ras›nda azar azar serbest hale geçmesitemin edilmifl olur. A¤›r metal, alkaloit ve glikozit zehirlenmelerinde antidot olarakkullan›l›rlar. Baz› tanen ekstrelerinin (örne¤in, Aker taneni) mantar, bakteri ve baz›virüslerin geliflmesini durdurdu¤u tespit edilmifltir. Böylece tanen droglar›n›nözellikle akci¤er hastal›klar›nda antiseptik olarak kullan›lmas› do¤rulanm›fl olmaktad›r.Gallik asit ve klorojenik asit kolagogtur. Yüksek konsantrasyonda iritasyonözelliklerinden yararlan›larak saç toni¤i olarak kullan›l›rlar. Tanen tafl›yan droglardaglikozitler daha iyi korunur. Örne¤in, Armut a¤ac›nda, arbutozit h›zla hidrokinon’aparçalan›r ve yapraklar esmerleflir. Buna karfl›l›k Arctostaphylos yapraklar›ndaarbutozit çok yavafl parçalan›r. Çünkü yapraklarda oldukça fazla miktarda bulunantanenin etkisiyle β-glukozidaz adl› enzim inhibe olur. Antrasen türevi glikozityan›nda tanen de tafl›yan droglarda tanen dro¤un etkisini azalt›r ve böylece hastan›ntahammülü artar. Son y›llarda antitümor ve anti-HIV aktiviteleri bildirilmifltir.Ayr›ca antioksidan aktivite ile ilgili pek çok bulgu vard›r ve çal›flmalar h›zla devametmektedir.SIRA S‹ZDE9Kahvalt› ve yemekle SIRA S‹ZDE birlikte tüketilen çay›n sak›ncalar› var m›d›r?ALKALO‹TLERDÜfiÜNEL‹MDÜfiÜNEL‹MAlkaloitler bitkisel maddelerin en genifl s›n›f›n› oluflturan, azotlu bilefliklerdir. Günümüzde6000 alkaloit bilinmektedir. ‹lk alkaloit 1805 y›l›nda Sertürner taraf›ndanAlkaloit: heterosiklikhalkada SORU bir veya birkaç azotSORUatomu tafl›yan, bazik Opium’dan elde edilmifl ve Morfin ad› verilmifltir. Daha sonra ilk sentezi yap›lankarakterli, fizyololojik etkili alkaloit Koniin (1886 Ladenburg) ve tedavide ilk kullan›lan alkaloit Sitriknin (1821bitkisel maddedir.D‹KKATMagendic) olmufltur. D‹KKAT Bazik karakterde olmalar›ndan dolay› alkaliye benzer anlam›ndaAlkaloit ad› verilmifltir. Genellikle azotu halka içinde tafl›d›klar› için aminlerden(histamin, SIRA S‹ZDE serotonin) farkl›d›rlar. Ayr›ca çok küçük miktarlar› fizyolojik ak-SIRA S‹ZDEtivite gösterirler.‹simlendirilmeleri: Kimyasal isimlerinin kullan›lmas› güç oldu¤undan genellikleelde edildikleri bitkinin cins ve tür ad›na benzetilerek ve sonuna “in” eki getiri-AMAÇLARIMIZ AMAÇLARIMIZlerek isimlendirilmifllerdir. Atropa’dan elde edilen Atropin, Cinchona’dan elde edilenKinin, Jatrorhiza palmata’dan elde edilen Palmatin gibi. Bazen fizyolojik etkilerinegöre K isimlendirilmifllerdir. ‹ T A PKusturucu (emetik) etkili olana Emetin denmesiK ‹ T A Pgibi. Bazen de izole eden kiflinin ismine göre isimlendirilmifller ve Pelletier’in buldu¤ualkaloit Pelletierin ismini alm›flt›r.TELEV‹ZYONBitkiler TELEV‹ZYON aleminde alkaloitler bütün bitkilerde bulunmakla birlikte dikotiledonlardadaha yayg›nd›rlar. Bitkilerde ve droglarda alkaloit miktarlar› farkl›d›r. Genelde% 1-3, nadiren % 10 kadard›r. Alkaloit ihtiva eden bitkiler denince % 0,01’ den fazlaalkaloit tafl›d›¤› anlafl›l›r. Bir bitkide tek bir alkaloit bulunmaz, birbirine yak›n ya-‹NTERNET‹NTERNET