‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

Kromatografik YöntemlerKROMATOGRAF‹N‹N GENEL TANIMIKromatografi, kelime olarak renk bilgisi anlam›na gelmektedir. ‹lk kez renkli bilefliklerinayr›m›nda kullan›ld›¤›ndan bu ismi alm›flt›r. Kar›fl›m halinde bulunan maddelerinbirbirinden ayr›lmas›nda kullan›lan analitik bir tekniktir. Kromatografi, bafll›casaflaflt›rma ve karfl›laflt›rma amaçlar›yla kullan›lmaktad›r. Kromatografi ifllemis›ras›nda, kar›fl›mda bulunan maddeler, birbiri ile kar›flmayan iki fazl› bir sistemdeayr›flarak bafllang›çta bulunduklar›ndan farkl› bölge ya da fazlarda toplan›rlar.Bu fazlar;- Hareketli faz (mobil ya da sürükleyici faz)- Hareketsiz faz (stasyoner ya da durucu faz)olarak isimlendirilir. Hareketli ve hareketsiz fazlar; kat›, s›v›, gaz gibi farkl› fizikselhallerde olabilirler.Kar›fl›mdaki maddelerin ço¤unun hareketli ve hareketsiz fazlara afinitelerininfarkl› olma özelli¤inden yararlanarak maddelerin ayr›mlar› gerçekleflir.KROMATOGRAF‹DE KULLANILAN AYRIMMEKAN‹ZMALARIKromatografide kar›fl›mdaki maddelerin ayr›m› dört mekanizmaya göre gerçekleflir.Bu mekanizmalar flunlard›r:1- Adsorbsiyon2- Partisyon3- ‹yon de¤ifltirme (iyon de¤iflimi)4- Jel geçirgenli¤i (jel filtrasyonu)Bu mekanizmalarda yer alan hareketli ve hareketsiz fazlar›n fiziksel durumlar›fiekil 9.1’de gösterilmifltir. Buna göre, hareketsiz faz; s›v› veya kat›, hareketli fazise; s›v› veya gaz olabilmektedir. Hareketsiz faz›n s›v› oldu¤u durumlarda s›v›, kat›bir destek madde üzerine kaplan›r. Kromatografik yöntemler, faz sistemlerineveya özel faz düzenlerine göre farkl› flekilde s›n›fland›r›l›p tan›mlanmaktad›r.Faz sistemlerine göre;• Kat›/s›v›• S›v›/s›v›• Gaz/s›v›• Gaz/kat›Afinite: ‹lgi, kar›fl›mdakimaddelerin adsorbanyüzeyine tutunma ya daçözücü ile birliktesürüklenme e¤ilimini ifadeeder.