‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

3. Ünite - Sekonder Metabolitler51C. Steroit glikozitleri: 1. Kardiotonik glikozitler; 2. Saponinler: a. Steroit saponinler,b. Triterpenoit saponinlerD. GlikoalkaloitlerAlkol GlikozitleriAlkol glikozitleri aglikonun alkol grubu ile flekerin reküktör grubu aras›ndan su ç›-k›fl› ile meydana gelir. Do¤ada ender bulunurlar. En çok rastlanan alkol glikozitleriSiyanojenik glikozitlerdir.Siyanojenik glikozitler daha çok Rosaceae, Linaceae ve Leguminosae familyas›bitkilerinde bulunurlar. Bu glikozitler hidroliz edildiklerinde HCN (hidrosiyanikasit) ile birlikte bir aldehit veya keton (benzaldehit veya aseton) ve bir fleker verirler.Siyanojenik glikozit tafl›yan bitkilere ve glikozitlerine örnek olarak; Prunusamygdalus var. amara (ac› badem)’da amigdalin, Linum usitatissimum (keten)’dalinamarin, Prunus laurocerasus (taflan)’da prulaurasin (DL-mandelonitril-D-glikozit)ve prunasin verilebilir.Amigdalin molekülünde fleker olarak gentibioz (2 glikoz) bulunur. Amigdalazenzimiyle hidroliz sonucu 1 mol glikoz ayr›l›r ve prunasin meydana gelir. Prunasinin,prunaz enzimiyle hidrolizi sonunda benzaldehit, HCN ve glikoz ortaya ç›kar.Siyanojenik Glikozit:Aglikonu aldehit veya ketonyap›s›nda olup hidrolizsonras› hidrosiyanik asitveren oksijen glikozitleridir.amigdalaz, H2Oprunaz, H2OAmigdalin Prunasin+Glikoz Benzaldehit+HCN+GlikozAmigdalin Prunus amygdalus (badem)’un sadece ac› varyetesinde bulunur. Buglikozitin bu türdeki varl›¤› kimyasal ›rklar›n klasik bir örne¤ini oluflturur. Botanikbak›mdan aralar›nda hiç fark olmayan ac› ve tatl› varyeteleri ay›ran tek özellik birinintohumlar›n›n amigdalin ihtiva etmesi sebebiyle ac› olmas›d›r. Bu tip glikozitlerinhidrolizi sonucu ortaya ç›kan HCN (Hidrosiyanik asit), insanlar ve hayvanlariçin zehirlidir. Hidrosiyanik asit, pestisit olarak çeflitli parazitler ve fare gibi zararl›hayvanlar› öldürmekte kullan›l›r.Ülkemizde seyrek de olsa her y›l karfl›lafl›lan ve ac› badem tüketilmesine SIRA S‹ZDE ba¤l› olarak geliflenzehirlenmenin sebebi sizce ne olabilir?3SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MFenol GlikozitleriAglikon k›sm› fenol grubu tafl›yan glikozitlerdir. Aglikon yap›lar›na göre basit fenolglikozitleri, antrasen glikozitleri, flavon glikozitleri, antosiyan glikozitleri, ku-SORUmarin glikozitleri, lignan glikozitleri olmak üzere alt› grup alt›nda incelenir.D‹KKATBasit Fenol GlikozitleriHidroliz sonucu basit fenolik bileflikler veren glikozitlerdir. Bu bileflikler fenil halkas›ndaalkol, aldehit, karboksil gruplar› tafl›rlar.SIRA S‹ZDETan›nma reaksiyonlar› ve miktar tayinleri hidrolizden sonra meydana gelen fenolikmaddeler üzerinden yap›l›r. Salix (Sö¤üt) ve Populus (Kavak) türlerinde salisilikalkol ve glikozdan oluflan Salisin, Vanilla türlerinde vanilin ve glikozdanoluflan glikovanilin bu tip glikozitlere örnek olarak verilebilir.Fenol glikozitleri tafl›yan droglar›n baz›lar› antiseptik baz›lar› K ‹ T Aantipiretik P veanaljezik etki gösterir. Baz› fenol glikozitlerinin aglikonlar› ise kokulu bileflikler oldu¤undaneczac›l›k ve g›da sanayinde koku verici veya koku düzeltici olarak kullan›l›rlar.Salisin atefl düflürücü, vanilin sinir sistemi uyar›c›s› ve TELEV‹ZYON antispazmodiktir.DÜfiÜNEL‹MFenol Glikozitleri: Aglikonk›sm› fenol grubu tafl›yanSORUglikozitlerdir.D‹KKATBasit Fenol GlikozitleriAglikon k›sm› SIRA basit fenolik S‹ZDEbileflikler tafl›yanglikozitlerdir.AMAÇLARIMIZ AMAÇLARIMIZK ‹ T A PTELEV‹ZYON‹NTERNET‹NTERNET