‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

30 Bitki Kimyas› ve Analiz Yöntemlerifiekil 2.8Selüloz molekülyap›s›.pektinin seyreltik çözeltileri stabildir. Yüksek konsantrasyonlarda amilopektin dekristalleflebilir. Amiloz jelleri lineer yap›lar›ndan dolay› daha serttir. Amilopektiniyotla k›rm›z›-mor renkli bileflikler olufltururken, amiloz mavi renkli bir kompleksoluflturur. Amiloz ve amilopektin enzim aktivitesiyle parçalan›rlar.Glikojen (Hayvan Niflastas›): Hayvan dokular›n›n önemli bir depo karbonhidrat›d›r.Molekül, amilopektine benzer.Homoglikan polisakkaritlerin di¤er önemli bir temsilcisi olan selüloz, bitkininana yap›sal bileflenidir. Bitki hücre duvar›ndaki maddelerin ço¤u ile a¤aç gövdesindebulunan maddelerin yaklafl›k yar›s› selülozdan oluflur. Selüloz molekülükompleksinde glikoz molekülleri uzun do¤rusal zincir boyunca ters dönerek (biribir yönde, ondan sonra gelen baflka bir yönde dönmüfl flekilde) birbirine ba¤lan›r(fiekil 2.8). Böyle yap›sal düzenleme selüloz molekülünü dayan›kl› k›lar ve parçalanmas›n›zorlaflt›r›r. Ayr›ca selülozu oluflturan mikrofibriller çok say›da hidrojenba¤lar›yla kararl› bir yap›ya ulafl›r.Besinde selüloz aç›s›ndan zengin tah›l ve meyve-sebzelerin bulunmas› önemlidir.Çünkü selüloz, ba¤›rsak görevlerine yard›mc› olur ve ba¤›rsak kanseri riskiniazalt›r. Glikoz birimlerin tekrarlanma say›s›, odunda 600’den 1000’e, pamuk liflerindeise 3500’e kadar de¤er al›r. Her bir glikoz biriminin üç tane hidroksil (-OH)grubu vard›r. Bu gruplar ticari de¤eri olan ürünlerin (selüloz nitrat, selüloz asetatve etil selüloz gibi) türetilmesine imkan sa¤lar.Heteroglikan polisakkaritler grubundan yayg›n olarak bilinen örnek inülindir.‹nülin, fruktoz birimlerini kapsayan polimerdir ve tipik olarak bir terminal glikozasahiptir. Merkezde tek bir glikoz moleküllü içeren 50’nin üzerinde β-1,2-ba¤l› fruktofuranozbirimlerinden oluflmufl düz zincirlerdir (fiekil 2.9). Bitki inülinleri, geneldeen az 20 fruktoz birimi içerir. Baz›lar› binlercesini içerir. Daha küçük bilefliklerefruktooligosakkaritler denir. Özellikle Compositae (Asteraceae) familyas›nda bolmiktarda bulunan bir depo karbonhidratt›r.