‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

68 Bitki Kimyas› ve Analiz Yöntemlerisinir sistemi uyar›c›s›, efedrin, hordenin otonom sinir sisteminde sempatomimetik,ergotamin, yohimbin sempatolitik, pilokarpin, fizostigmin parasempatomimetik,hiyosiyamin, atropin parasempatolitik, nikotin, spartein ganglioplejik, yohimbin,rezerpin hipotansif, efedrin hipertansif, kinidin kalpte etkili, kokain lokal anestezik,tübokürarin kürarizan, papaverin antispazmodik, emetin antiparaziter, vinkristinantikanserojen etkilidir.Baz› alkaloitlerin terapötik dozlar› ise flöyledir: atropin 0.25-1 mg, morfin 8-20mg (oral), papaverin 125-250 mg (oral), kinidin sülfat 200 mg (aritmide), kinin sülfat1 g (antimalarial), rezerpin 0.25-1 mg.SIRA S‹ZDE10DÜfiÜNEL‹M‹zoprenoit: ‹zoprençekirde¤inden oluflmufl tümsekonder SORU metabolitlerikapsar.D‹KKATSIRA S‹ZDEfiekil 3.9Kontrolsüz SIRA kullan›m› S‹ZDEsonucu al›flkanl›k yapan bir alkaloit örne¤i verebilir misiniz?‹ZOPRENO‹TLERDÜfiÜNEL‹MBitkiler aleminde izopren çekirde¤inden oluflmufl izoprenoit yap›s›na çeflitli sekondermetabolitlerde rastlanmaktad›r. Örn: ‹ndolalkaloitleri, kannabinoitler veSORUklorofil gibi. ‹zopren molekülünün kondensasyonu ile terpenoitler meydana gelir.Kondanse olan izopren molekülü, dolay›s› ile karbon say›s›na göre terpenoitler s›-n›fland›r›l›r ve D‹KKAT isimlendirilir.SIRA Karbon S‹ZDE say›s›na (n) göre terpenler:SeskiterpenlerDaha çok uçucu ya¤lar›n bilefliminde bulunurlar. Uçucu ya¤lar d›fl›nda özellikleCompositae familyas›n›n karakteristik (Santonin, Germakranolid gibi) bileflikleridir.Antitümör, antileukemik, sitotoksik ve antimikrobiyal aktiviteleri bilinmektenAd› BulunufluAMAÇLARIMIZ 10 Monoterpen Uçucu ya¤lar AMAÇLARIMIZ15 Seskiterpen Uçucu ya¤lar, reçinelerK ‹ T A P20K ‹ T A PDiterpen Reçineler, ac› maddeler25 Sesterterpenler Reçineler, ac› maddeler30 Triterpenler Reçineler, ac› maddelerTELEV‹ZYON ‹zopren Molekülü (C 5H 8) TELEV‹ZYON 40 Tetraterpenler Yeflil dokular, kökler, meyveler100 - Politerpenler Lateksler, kökler‹NTERNETMonoterpen: ‹ki izoprenmolekülünden meydanagelmifl, 10 karbonluterpenlerdir.‹ridoit: Bir monoterpen vebirsiklopentan-[c]-piranhalkas›ndan oluflansekonder metabolitlerdir.‹NTERNETMonoterpenler10 karbonlu terpenlerdir. Uçucu ya¤lar›n bileflimine girerler, uçucu ya¤lar konusuiçinde aç›klanacaklard›r.‹ridoitlerMonoterpen, siklopentan-[c]-piran halkas›yla birlikte iridoiti oluflturur. Günümüzde300 kadar iridoit izole edilmifl ve yap›s› ayd›nlat›lm›flt›r. Ço¤u glikozit, baz›lar›serbest veya bis- bileflikleri halindedir. Piran halkas› aç›ksa seko-iridoitler oluflur.Baz› örneklerde ise piran halkas› oksijen yerine azot ihtiva eder.Örnekler: β-‹ron; Iridis rhizoma uçucu ya¤›nda bulunur, kokudan sorumlu olanmaddedir. Gentiopikrosit; Gentiana türlerinde bulunan bir seko-iridoit’tir.