‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

3. Ünite - Sekonder Metabolitler55Bitki organ›n›n rengi hücre özsuyunun pH’s› ile ilgilidir. K›rm›z› renkli antosiyaninleralkali pH’larda mavi veya mavi-mor renk al›rlar. Centaurea çiçe¤inin mavi, güllerink›rm›z› rengini ayn› glikozit (cyanin) sa¤lar. Bu glikozit HCl ile hidroliz sonucusiyanidin-HCl verir. Bütün antosiyaninlerin ayn› flartlar alt›nda genin-klorürlerikristal halde elde edilir.fieker olarak genellikle monosakkaritler (glikoz, galaktoz,ramnoz, arabinoz) veya disakkarit (ramnoglikozit-Antirrhinumtürleri) tafl›rlar. fiekerler genellikle 3, ender olarakise 5 pozisyonuna ba¤l›d›r. ‹ki ayr› glikoz molekülününayn› glikona ba¤l› oldu¤u diglikozitlerde glikoz molekülleri3 ve 5 pozisyonlar›na ba¤lan›r. Dahlia (y›ld›z çiçe-¤i) ve Campanula (çan çiçe¤i)’da oldu¤u gibi.Tabiatta 3 ana antosiyanidin tipi vard›r. Çözelti halindek›rm›z›, kristalize halde k›rm›z›-kahverengi olanlar Çilek,K›rm›z› turp, Pelargonium (Sardunya)’da görülür. Mavirenk Centaurium (Peygamber çiçe¤i), Papaver (Haflhafl),Rosa (Gül), Hydrangea (Ortanca) türlerinde bulunur. Morrenk Delphinium, Punica (Nar) ve Patl›can’da bulunur.Bitkiler aleminde en bol siyanidin bulunur, delfinidin ve pelargonidine de rastlan›r.Antosiyanidinlerin renklerini etkileyen faktörler:1. Hücre özsuyunun pH’›: pH artt›kça renk mavileflir.2. Hidroksil ve metoksil say›s›: 2 no’lu karbona ba¤l› fenil halkas›ndaki -OHsay›s› artt›kça renk mavileflir. -OMe say›s› artt›kça k›rm›z›lafl›r.3. Baz› metal iyonlar: Fe, Al, Molibden, borat iyonlar› O-dihidroksi gruplar›ylakelat teflkil ederler. Baz› çiçeklerin mavi rengi bu yüzdendir. Hydrangea’n›nmavi rengi fenol gruplar›n›n Al veya Fe metaliyle kelasyonu sonucudur.Hydrangea’n›n rengi, topra¤a eser miktarda Al veya Fe tuzlar› ilave edilerekmavilefltirilir.fiekil 3.3Baz› çiçeklerin renkleri yetifltikleri ortamdaki metal iyonlar›na ba¤l› SIRA olarak S‹ZDE de¤iflir, budurumun sebebi sizce nedir?4SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹M4. Bitkide bulunan di¤er tanenler ve flavonoitler de¤iflik renk tonlar›n›n meydanaDÜfiÜNEL‹Mgelmesine yol açarlar. Flavonoitler antosiyaninlerle birarada bulunur-larsa mavimsi tonlar meydana gelir. Yapraklar›n renklenmesindenSORUsiyaninSORUsorumludur. Siyaninsiz yapraklar daima yeflildir. Lahana’da baharda meydanagelen pembe renk antosiyaninlerden dolay›d›r. Baharda D‹KKAT bitki metabolizmas›D‹KKATh›zl› çal›flt›¤›nda fotosentez sonucu h›zla fleker imal edilir. Sonuçta os-motik bas›nç artar. Bu bas›nc› düflürmek için bitki flekerlerin bir k›sm›n› antosiyaninhalinde ba¤lar. Bu yüzden renk kaybolur. Siyanidin elma çürükle-SIRA S‹ZDErinde mantar üremesine mani olur. Siyanidin-3-galaktozit elma kabu¤undabulunur.AMAÇLARIMIZAntosiyaninler bilhassa g›da endüstrisinde önemlidirler. Konservesiyap›lanSIRA S‹ZDEmeyvelerin ve sebzelerin renklerinin canl› kalmas›n› sa¤lamak için piflirme ifllemiyüksek ›s›da ve k›sa sürede yap›l›r.K ‹ T A PK ‹ T A PAntosiyaninler eczac›l›kta boya maddesi olarak ve P vitamini aktivitelerindendolay› baz› damar hastal›klar›nda kullan›l›rlar.TELEV‹ZYONTELEV‹ZYON‹NTERNET‹NTERNET