‹çindekiler - Anadolu Üniversitesi

3. Ünite - Sekonder Metabolitler57Biyolojik aktiviteleri: Kumarin sedatif ve antienflamatuvar etkili bir bilefliktir.Vanilin’in 3 kat› hofl kokuya sahiptir, koku verici olarak g›da sanayiinde kullan›lm›flise de karaci¤erde kronik toksisitesinin görülmesiyle bu kullan›lma son verilmifltir.Günümüzde baz› preparatlar›n›n kokusunu maskelemek için kullan›l›r. Parfümeridekoku verici ve fiksatif olarak, tütüne koku vermede ve baz› insektisitlerdekoku düzeltici olarak kullan›l›r. Antibakteriyel etkisi de tespit edilmifltir. Kumarintürevlerinden umbelliferon antibakteriyel, herniarin antienflamatuvar, eskuletinP vitamini etkili, skopoletin spazmolitik, dafnetin kan çekici özellikte oldu¤undanromatizmada kullan›l›r. Fraksetin diüretik etkilidir. Furanokumarinler deriyi ›fl›¤aduyarl› hale getirir. Vitiligo (derideki pigment yetersizli¤i)’da kullan›lm›fllard›r. Bergaptengünefl ya¤lar›n›n terkibine girer. UV ›fl›¤›nda ksantotoksin ile psöriyazis (sedef)tedavi edilmifltir. Furanokumarin türevi aflatoksin (B1, B2, G1, G2) karsinojeniktir.Piranokumarinlerden Visnadin, papaverinin 3 kat› antispazmodik etkiye sahiptir.Novobiosin, kuenermisin antibiyotik etkilidir. 3-fenil kumarinler östrojeniketkilidir. Monomer ve özellikle dimer kumarinler antikoagülan etkilidir. Mammein,geipavarin, mikromelin gibi antikanserojen etkili kumarinler de bilinmektedir.Günefl ya¤lar›n›n kullan›m amac› ve etki mekanizmas› sizce nas›ld›r? SIRA S‹ZDELignan GlikozitleriDÜfiÜNEL‹MPodophyllum (Podophyllum peltatum, Berberidaceae), Guayak Reçinesi (Guajacumofficinale, G. sanatum, Zygophllaceae), Susam ya¤›’nda (Sesamum indicum,SORUPedaliaceae) rastlan›rlar.Steroit GlikozitleriD‹KKATSiklopentano (perhidro) fenantren halkas› içerirler. Kardiotonik glikozitler ve saponinlerolmak üzere iki grupta incelenirler.SIRA S‹ZDE5SIRA S‹ZDEDÜfiÜNEL‹MSORUD‹KKATSIRA S‹ZDEKardiyotonik Glikozitler (Kardiyoaktif Glikozitler, Kardiak Glikozitler,Kalp kuvvetlendirici glikozitler, Kalp Glikozitleri)Bu glikozitler do¤rudan kalp kas› üzerine etki eden bir grup bitkiselmaddedir. Kardiyotonik glikozitleri tafl›yan bu bitkiler öteden beri okzehiri ya da drog olarak kullan›lagelmifltir. Tedavide zay›flam›fl K kalbi ‹ T A Pkuvvetlendirmekte ve fonksiyonlar›n› daha iyi yerine getirmesineyard›mc› olmaktad›rlar. Etkileri hem aglikonun yap›s›na hem de aglikonaba¤l› olan fleker moleküllerinin say›s›na ba¤l›d›r. TELEV‹ZYONAglikonlar steroit yap›dad›r, 17 nolu karbon atomuna ba¤l› laktonhalkas›n›n 5’li ve 6’l› olmas›na göre iki tipe ayr›l›rlar. 5’li doymam›fllakton halkas› tafl›yanlar kardenolit tipi, 6’l› doymam›fl lakton halkas›‹NTERNETtafl›yanlar bufanolit ya da bufadienolit ad›n› al›rlar.Bütün kardiyotonik glikozitlerin aglikonlar› 3 (β-durumunda) ve 14 (β- durumunda)nolu karbon atomlar›nda -OH grubu tafl›rlar.Glikozitlerde fleker molekülü daima 3 no’lu karbon atomuna oksijen ba¤› ileba¤l›d›r. -OH gruplar› 2 den fazla ise 5, 11 ya da 16 pozisyonlar›na ba¤l›d›r. 10 karbonaba¤l› grup metil, aldehit ya da primer alkol (-CH 2 OH) olabilir.Primer glikozitler, sekonder glikozitlerden daha etkilidir. Uygun hidroliz flartlar›ndaveya spesifik enzimlerle fleker üniteleri en uçtan bafllamak üzere kademe kademeuzaklaflt›r›labilir.AMAÇLARIMIZ AMAÇLARIMIZfiekil 3.5K ‹ T A PTELEV‹ZYON‹NTERNET