woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

etrokkenen lijkt ook dat een nette indeling op te leveren.
Maar zo simpel is het niet.
Eén probleem kwamen we al tegen. Bij bijvoorbeeld altruïsme
gedefinieerd in termen van motieven is duidelijk wie het
object van de altruïstische daad is, namelijk degene voor wie
het positieve effect bedoeld is. Bij bioaltruïsme is dat minder
duidelijk. Je zou kunnen zeggen dat zo gauw er iemand
profiteert van gedrag waarmee ik mezelf in de vingers snijd er
sprake is van bioaltruïstisch gedrag. Maar er zal allicht ook
wel een organisme zijn dat nadeel ondervindt van wat ik doe,
dus mijn gedrag is al gauw ook ‘biokwaadaardig’. Dat
probleem wordt ondervangen door bioaltruïsme niet te
definiëren voor één individu maar voor minstens twee.
Bioaltruïsme heeft altijd betrekking op een relatie. (En voor
de andere categorieën geldt dat evenzeer.) Bij de derde
definitie hierboven komt daar nog een derde (hypothetisch)
individu bij. En bovendien wordt daar de omgeving cruciaal.
Van een nette indeling van gedragingen zijn we dus bij een
indeling van vrij ingewikkelde relaties terecht gekomen. Over
de relaties tussen die relaties valt meer te zeggen dan ik hier
doen wil, maar één punt zal ik hier kort uitwerken.
Een individu dat een ander een deel van zijn eten geeft is
duidelijk altruïstisch in de zin van de eerste definitie. Zijn
voedselvooraad neemt af en het andere individu krijgt er iets
bij. Maar of voedsel delen ook altruïstisch is in de zin van de
tweede definitie (in termen van het kindertal verm ) is minder
zeker. We zouden eigenlijk moeten weten wat precies de
alternatieven zijn. Als het eerste individu door wat weg te
geven een nare ruzie met alle risico’s van kwetsuren en
tijdverlies voorkomt, is hij wellicht zo het beste af. Als het
118