woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

ogen, die met Oo groene, en met oo rode. Roodogige
cactusmussen zijn duidelijk in het nadeel, hun ogen zijn al
van verre zichtbaar en ze worden vaak al op jeugdige leeftijd
door roofvogels gegrepen. Toch verdwijnen ze niet uit de
populatie want dan zou het o-gen moeten verdwijnen. En dát
gebeurt niet omdat groenogigen, die ook een o-gen dragen,
zeer succesvol zijn. * Elk van de drie mogelijke genencombinaties,
OO, Oo en oo, noemt men een genotype. We hebben in
dit geval dus te maken met drie genotypen.
We zouden ons populatiegenetische onderzoek aan de cactusmus
kunnen uitbreiden door behalve naar oogkleur ook naar
ooggrootte te kijken. Stel dat er wat dat betreft twee vormen
in de populatie voorkomen: grootogige en kleinogige, en dat
ook dat verschil door twee genen op één locus wordt bepaald:
GG- en Gg-individuen zijn grootogig en gg-individuen
kleinogig. Ons onderzoek strekt zich dan opeens uit over
negen genotypen: OOGG; OOGg; OOgg; OoGG; OoGg; …;
enzovoort. Aard en aantal van de genotypen die we in een
populatie onderscheiden hangen dus af van de kenmerken die
we bestuderen.
Het woord genotype wordt ongelukkigerwijze in verschillende
betekenissen gebruikt. Soms bedoelt men met ‘het genotype
van een individu’ de combinatie van genen op een of een paar
loci van het betreffende individu. Welke loci men daarbij op
het oog heeft blijkt meestal wel uit de context. Maar in zeer
algemene beschouwingen is die context niet altijd meer zo
duidelijk. Wie beweert dat het fenotype van een individu het
product is van zijn genotype en zijn omgeving, heeft daarbij
* Er is hier dus sprake van wat met een technische term ‘heterosis’ heet:
de heterozygoot heeft de grootste fitness.
98