woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Dat is mooi <strong>en</strong> bescheid<strong>en</strong>. Maar ze adviser<strong>en</strong> ons wel om<br />
serieus in moraal te blijv<strong>en</strong> gelov<strong>en</strong>. En <strong>de</strong> status <strong>van</strong> dat<br />
advies is ondui<strong>de</strong>lijk. Het kan ge<strong>en</strong> moreel advies zijn, dan<br />
immers zou het nerg<strong>en</strong>s uit volg<strong>en</strong> <strong>en</strong> niet meer zijn dan e<strong>en</strong><br />
slag in <strong>de</strong> lucht. Maar als praktisch, voorwaar<strong>de</strong>lijk advies<br />
(‘mocht u will<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> zaak blijft draai<strong>en</strong> dan moet u vooral<br />
...’) is het ook niet zoveel waard. We hebb<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s h<strong>en</strong><br />
immers ge<strong>en</strong> keus. We zitt<strong>en</strong> zo in elkaar dat we in moraal<br />
zull<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> gelov<strong>en</strong>, met of zon<strong>de</strong>r dring<strong>en</strong>d advies dat te<br />
do<strong>en</strong>. Ruse <strong>en</strong> Wilson pret<strong>en</strong><strong>de</strong>r<strong>en</strong> te pleit<strong>en</strong> voor wat zij e<strong>en</strong><br />
‘echte moraal’ noem<strong>en</strong>. Maar wat zij pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> is e<strong>en</strong><br />
moraal die berust op e<strong>en</strong> ge<strong>de</strong>el<strong>de</strong> illusie, <strong>en</strong> die hoogst<strong>en</strong>s<br />
‘echt’ is in die zin dat we er echt in gelov<strong>en</strong>. En daar geloof ik<br />
echt niet in.<br />
4.2.3. Campbell<br />
Ook Campbell * me<strong>en</strong>t dat norm<strong>en</strong> uitein<strong>de</strong>lijk niet gerechtvaardigd<br />
kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, maar hij verzet zich teg<strong>en</strong> het<br />
nihilisme waartoe die onmogelijkheid sommige filosof<strong>en</strong><br />
gedrev<strong>en</strong> heeft. Volg<strong>en</strong>s hem is <strong>de</strong> situatie vergelijkbaar met<br />
die in <strong>de</strong> k<strong>en</strong>nistheorie. We zull<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong> ding<strong>en</strong> moet<strong>en</strong><br />
aannem<strong>en</strong> voor we tot k<strong>en</strong>nis kunn<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>, bijvoorbeeld<br />
het – onbewijsbare – bestaan <strong>van</strong> e<strong>en</strong> fysische wereld buit<strong>en</strong><br />
ons. En onze k<strong>en</strong>nis zal altijd voorwaar<strong>de</strong>lijk zijn met betrekking<br />
tot <strong>de</strong> veron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong> waarop ze berust. Maar als we<br />
dat e<strong>en</strong>maal hebb<strong>en</strong> geaccepteerd valt er nog heel wat zinnigs<br />
te do<strong>en</strong>. Op e<strong>en</strong>zelf<strong>de</strong> manier zull<strong>en</strong> we onze morele uitgangspunt<strong>en</strong><br />
moet<strong>en</strong> kiez<strong>en</strong> voor we e<strong>en</strong> hecht doortimmerd<br />
ethisch bouwwerk kunn<strong>en</strong> opzett<strong>en</strong>, <strong>en</strong> <strong>de</strong> norm<strong>en</strong> in dat<br />
* Campbell 1978.<br />
154