01.08.2013 Views

woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Dat is mooi <strong>en</strong> bescheid<strong>en</strong>. Maar ze adviser<strong>en</strong> ons wel om<br />

serieus in moraal te blijv<strong>en</strong> gelov<strong>en</strong>. En <strong>de</strong> status <strong>van</strong> dat<br />

advies is ondui<strong>de</strong>lijk. Het kan ge<strong>en</strong> moreel advies zijn, dan<br />

immers zou het nerg<strong>en</strong>s uit volg<strong>en</strong> <strong>en</strong> niet meer zijn dan e<strong>en</strong><br />

slag in <strong>de</strong> lucht. Maar als praktisch, voorwaar<strong>de</strong>lijk advies<br />

(‘mocht u will<strong>en</strong> dat <strong>de</strong> zaak blijft draai<strong>en</strong> dan moet u vooral<br />

...’) is het ook niet zoveel waard. We hebb<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s h<strong>en</strong><br />

immers ge<strong>en</strong> keus. We zitt<strong>en</strong> zo in elkaar dat we in moraal<br />

zull<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> gelov<strong>en</strong>, met of zon<strong>de</strong>r dring<strong>en</strong>d advies dat te<br />

do<strong>en</strong>. Ruse <strong>en</strong> Wilson pret<strong>en</strong><strong>de</strong>r<strong>en</strong> te pleit<strong>en</strong> voor wat zij e<strong>en</strong><br />

‘echte moraal’ noem<strong>en</strong>. Maar wat zij pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> is e<strong>en</strong><br />

moraal die berust op e<strong>en</strong> ge<strong>de</strong>el<strong>de</strong> illusie, <strong>en</strong> die hoogst<strong>en</strong>s<br />

‘echt’ is in die zin dat we er echt in gelov<strong>en</strong>. En daar geloof ik<br />

echt niet in.<br />

4.2.3. Campbell<br />

Ook Campbell * me<strong>en</strong>t dat norm<strong>en</strong> uitein<strong>de</strong>lijk niet gerechtvaardigd<br />

kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, maar hij verzet zich teg<strong>en</strong> het<br />

nihilisme waartoe die onmogelijkheid sommige filosof<strong>en</strong><br />

gedrev<strong>en</strong> heeft. Volg<strong>en</strong>s hem is <strong>de</strong> situatie vergelijkbaar met<br />

die in <strong>de</strong> k<strong>en</strong>nistheorie. We zull<strong>en</strong> bepaal<strong>de</strong> ding<strong>en</strong> moet<strong>en</strong><br />

aannem<strong>en</strong> voor we tot k<strong>en</strong>nis kunn<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>, bijvoorbeeld<br />

het – onbewijsbare – bestaan <strong>van</strong> e<strong>en</strong> fysische wereld buit<strong>en</strong><br />

ons. En onze k<strong>en</strong>nis zal altijd voorwaar<strong>de</strong>lijk zijn met betrekking<br />

tot <strong>de</strong> veron<strong>de</strong>rstelling<strong>en</strong> waarop ze berust. Maar als we<br />

dat e<strong>en</strong>maal hebb<strong>en</strong> geaccepteerd valt er nog heel wat zinnigs<br />

te do<strong>en</strong>. Op e<strong>en</strong>zelf<strong>de</strong> manier zull<strong>en</strong> we onze morele uitgangspunt<strong>en</strong><br />

moet<strong>en</strong> kiez<strong>en</strong> voor we e<strong>en</strong> hecht doortimmerd<br />

ethisch bouwwerk kunn<strong>en</strong> opzett<strong>en</strong>, <strong>en</strong> <strong>de</strong> norm<strong>en</strong> in dat<br />

* Campbell 1978.<br />

154

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!