woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

veel in de weg zit. Waar het uiteindelijk op neer komt is dat
we met de bewering dat iets behoort te gebeuren, bedoelen
dat het zál gebeuren, tenzij het door onvoorziene omstandigheden
wordt voorkomen. * En de meta-ethische afleidingsregel
die Richards voorstelt luidt zo ongeveer: ‘Beschouw de
handeling die een bepaalde gestructureerde context
noodzakelijk maakt als dat wat behoort te worden gedaan’.
Een ding is duidelijk, gegeven het empirische deel van zijn
theorie en zíjn interpretatie van ‘behoren’, heeft Richards
gelijk als hij zegt dat we ons altruïstisch behoren te gedragen.
Maar daarbij gaat het wel om het louter beschrijvende ‘behoren’
van ‘als ik lakmoes in azijn giet dan behoort het rood
te worden’! Als dat niet gebeurt dan zijn we verbaasd. En die
verbazing wordt gerechtvaardigd (!) door de ‘gestructureerde
context’ van de moderne chemie. Evenzo zouden we gegeven
de juistheid van Richards’ uitgangspunten verbaasd zijn als
mensen niet altruïstisch waren. Een verbazing die door de
gestructureerde context van Richards’ uitgangspunten wordt
gerechtvaardigd. Maar hoe daaruit ooit zou kunnen volgen
dat we er goed aan doen altruïstisch te zijn, dat we daar wel
toe verplicht zijn, dat het immoreel zou zijn dat niet te zijn,
kortom hoe een beschrijvend ‘behoren’ ooit een moreel
‘behoren’ zou kunnen worden, blijft een raadsel.
* ‘In reference to structured contexts, ‘ought to occur’, ‘ought to be’,
‘ought to act’, etc. typically mean ‘must occur,’ ‘must be,’ ‘must act,
provided there is no interference’. Structured contexts involve causal
processes. Typically, ‘ought’ adds to ‘must’ the idea that perchance
some other cause might disrupt the process …
In the context of the evolutionary constitution of human moral
behavior, ‘ought’ means that the person must act altruistically,
provided he has assessed the situation correctly and a surge of
jealousy, hatred, greed, etc. does not interfere’ (Richards 1986 a :290).
166