woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
e<strong>en</strong> normatieve ethiek zo goed als afgeslot<strong>en</strong> is. T<strong>en</strong>zij Wilson<br />
kans ziet om uit feit<strong>en</strong> norm<strong>en</strong> af te leid<strong>en</strong>. Erg hel<strong>de</strong>r <strong>en</strong><br />
expliciet is hij over dat probleem niet. * Maar hij suggereert<br />
wel dat we meer kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong> dan verklar<strong>en</strong> alle<strong>en</strong>.<br />
In zijn boek over <strong>de</strong> m<strong>en</strong>selijke natuur † schetst Wilson het<br />
dilemma waarin we beland<strong>en</strong> als we e<strong>en</strong>maal t<strong>en</strong> volle<br />
begrijp<strong>en</strong> welke richtlijn<strong>en</strong> voor <strong>gedrag</strong> in onze hers<strong>en</strong><strong>en</strong> zijn<br />
vastgelegd, <strong>en</strong> hóe die zijn vastgelegd. Die k<strong>en</strong>nis zal ons,<br />
volg<strong>en</strong>s hem, in staat stell<strong>en</strong> om onze eig<strong>en</strong> toekomst bewust<br />
<strong>en</strong> effectief te stur<strong>en</strong>. De vraag wordt dan wel welke <strong>van</strong> die<br />
aangebor<strong>en</strong> neiging<strong>en</strong> we zull<strong>en</strong> volg<strong>en</strong> <strong>en</strong> welke we zull<strong>en</strong><br />
intom<strong>en</strong>. Met e<strong>en</strong> beetje intuïtie kom<strong>en</strong> we wellicht e<strong>en</strong> eind,<br />
maar alle<strong>en</strong> echte, <strong>en</strong> met zeer veel moeite verkreg<strong>en</strong><br />
empirische k<strong>en</strong>nis <strong>van</strong> onze biologische natuur zal ons in<br />
staat stell<strong>en</strong> optimale keuzes te do<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> beschikbare<br />
mogelijkhed<strong>en</strong>. ° K<strong>en</strong>nelijk valt er te kiez<strong>en</strong> <strong>en</strong> ligt <strong>de</strong> uitkomst<br />
<strong>van</strong> die keuze niet al ‘biologisch’ vast, an<strong>de</strong>rs zou het weinig<br />
zin hebb<strong>en</strong> om over e<strong>en</strong> ‘keuze’ te sprek<strong>en</strong>, <strong>en</strong> daar gewichtig<br />
over te do<strong>en</strong>. Maar het vervel<strong>en</strong><strong>de</strong> is, <strong>en</strong> dat negeert Wilson<br />
t<strong>en</strong> <strong>en</strong><strong>en</strong> male, dat je voor e<strong>en</strong> keuze niet alle<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis maar<br />
ook criteria nodig hebt. Waar die <strong>van</strong>daan moet<strong>en</strong> kom<strong>en</strong><br />
blijft in het duister. Onze keuze di<strong>en</strong>t ‘optimaal’ te zijn. Daar<br />
* Het komt nog het dui<strong>de</strong>lijkst aan bod in e<strong>en</strong> artikel dat hij sam<strong>en</strong> met <strong>de</strong><br />
filosoof Ruse geschrev<strong>en</strong> heeft. Zie paragraaf 4.2.2.<br />
† Wilson 1978.<br />
° ‘... the … dilemma … can be stated as follows: Which of the c<strong>en</strong>sors and<br />
motivators should be obeyed and which ones might better be curtailed<br />
or sublimated? … At some time in the future we will have to <strong>de</strong>ci<strong>de</strong><br />
how human we wish to remain … To chart our <strong>de</strong>stiny means that we<br />
must shift from automatic control based on our biological properties to<br />
precise steering based on biological knowledge. … only hard-won<br />
empirical knowledge of our biological nature will allow us to make<br />
optimum choices among the competing criteria of progress’ (Wilson<br />
1978: 6-7).<br />
139