woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home

de ontwikkeling van een echt menselijke ethiek.
Dit verhaal kom je in een of andere vorm in heel wat sociobiologische
publicaties tegen. Het is de rode draad in Wilsons
boek over de menselijke natuur, * en we zagen in het vorige
hoofdstuk dat ook ethici die evolutiebiologie serieus nemen
dat op z’n minst doen omdat ze menen dat evolutiebiologie
ons iets kan leren over onze natuur dat relevant is voor een
keuze van ethische uitgangspunten. In dit hoofdstuk staat die
mening centraal.
Ik zal het in dit hoofdstuk hebben over ‘mensbeelden’ en over
de ‘menselijke natuur’. Dat zijn geen synoniemen. Met
iemands ‘mensbeeld’ bedoel ik het geheel van iemands ideeën
over hoe mensen zijn. Bij ‘menselijke natuur’ denk ik aan een
verzameling kenmerken die alle mensen gemeen hebben, of
minstens aan de kenmerken die iets in elk geval hebben moet
om mens te kunnen zijn. Ik denk dat mensen onderling zeer
verschillen, zo zeer zelfs dat ik betwijfel of er over de menselijke
natuur veel interessants te melden valt. Dat betekent
niet dat ik geen mensbeeld heb. Alleen, in dat mensbeeld is
‘diversiteit’ een belangrijk element.
Ik denk dat evolutiebiologie ons op dit moment minder
vertelt over de menselijke natuur dan velen hopen. Er bestaat
geen eensgezindheid over ons evolutionaire verleden. Misschien
komt die er ooit nog, maar er zijn redenen om daaraan
te twijfelen (zie § 5.1). Bovendien lijkt het op dit moment erg
moeilijk om een reconstructie van onze evolutionaire ontwikkeling
te geven zonder uit te gaan van een mensbeeld. En
als dan vervolgens uit zo’n reconstructie een beeld van de
menselijke natuur opdoemt is dat niet veel anders dan het
* Wilson 1978.
170