woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
woorden, waarden en de evolutie van gedrag - VU-DARE Home
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
zoud<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> totalitaire staat. K<strong>en</strong>nis <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />
m<strong>en</strong>selijke natuur is hoe dan ook onontbeerlijk voor wie zich<br />
bezig houdt met het ontwikkel<strong>en</strong> <strong>van</strong> politieke programma’s<br />
of ethische system<strong>en</strong>. Tot zover Wilson. Ik d<strong>en</strong>k niet dat wat<br />
hij beweert helemaal onzin is, maar er is wel red<strong>en</strong> voor<br />
voorzichtigheid <strong>en</strong> terughoud<strong>en</strong>dheid. En daar wil ik dit boek<br />
mee besluit<strong>en</strong>.<br />
Met ‘<strong>de</strong> m<strong>en</strong>selijke natuur’ kun je verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> ding<strong>en</strong><br />
bedoel<strong>en</strong>. Sommige m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zijn op zoek naar wat ons uniek<br />
maakt, naar wat ons on<strong>de</strong>rscheidt <strong>van</strong> alle an<strong>de</strong>re dier<strong>en</strong>: <strong>de</strong><br />
m<strong>en</strong>selijke natuur in <strong>en</strong>ge zin. An<strong>de</strong>r<strong>en</strong> zijn al heel tevred<strong>en</strong><br />
met e<strong>en</strong> overzicht <strong>van</strong> wat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schappelijk<br />
hebb<strong>en</strong>: <strong>de</strong> m<strong>en</strong>selijke natuur in ruime zin. Lat<strong>en</strong> we die twee<br />
e<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> bekijk<strong>en</strong>.<br />
5.3.1. <strong>de</strong> m<strong>en</strong>selijke natuur in <strong>en</strong>ge zin<br />
Veel verhal<strong>en</strong> over <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s beginn<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> k<strong>en</strong>schetsing<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s als bijzon<strong>de</strong>r dier. En er zijn heel wat k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong><br />
die in zulke karakterisering<strong>en</strong> word<strong>en</strong> opgevoerd. Ik noem er<br />
hier e<strong>en</strong> paar, zon<strong>de</strong>r bronvermelding.<br />
De m<strong>en</strong>s is e<strong>en</strong> rationeel wez<strong>en</strong>, hij d<strong>en</strong>kt, heeft besef <strong>van</strong> wat<br />
in <strong>de</strong> tijd voor <strong>en</strong> achter hem ligt, heeft weet <strong>van</strong> wat zich afspeelt<br />
op plaats<strong>en</strong> waar hij niet is. De m<strong>en</strong>s is e<strong>en</strong> symbolisch<br />
<strong>en</strong> religieus wez<strong>en</strong>, hij heeft e<strong>en</strong> taal, geeft betek<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> aan<br />
ding<strong>en</strong> <strong>en</strong> han<strong>de</strong>ling<strong>en</strong>, creëert ding<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontwikkelt<br />
han<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> soms louter <strong>van</strong>wege <strong>de</strong> betek<strong>en</strong>is die ze voor<br />
hem hebb<strong>en</strong>. De m<strong>en</strong>s is e<strong>en</strong> creatief, inv<strong>en</strong>tief <strong>en</strong> actief<br />
wez<strong>en</strong>, hij gebruikt gereedschapp<strong>en</strong>, maakt met gereedschap<br />
nieuw gereedschap, hij cultiveert an<strong>de</strong>re organism<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
195